فرمول تعیین قیمت پایه برای عرضه فولاد در بازار فیزیکی بورسکالای ایران باعث شده است تا این محصول با نرخی بالاتر از قیمت صادراتی در رینگ داخل عرضه شود، عدمنظارت سیاستگذار بر تقاضا در این بازار و مجوز ثبت خریدهای سرمایهای مهمترین دلایل فروش شمش فولاد در بازار داخل با نرخی گرانتر از قیمت جهانی به شمار میروند.
ظرف هفتههای اخیر، صنایع تکمیلی متحمل زیان گرانفروشی شمش فولاد نسبت به نرخ صادراتی و سکوت سیاستگذاران در این زمینه شدهاند و پس از این احتمالا باید منتظر تعطیلی نوردکار به دلیل زیان حاصل از خرید شمش گران یا انتقال این قیمتها به مصرفکننده نهایی بود. البته برخی فعالان بازار بالاتر بودن بهای معامله شمش فولاد از نرخ صادراتی و بهای این محصول در بازارهای جهانی را با اختلاف ارز آزاد و نیمایی مرتبط دانسته و معتقدند، بهای شمش فولاد در بازار داخل باید با نرخ دلار در بازار آزاد سنجیده شود؛ اما چنین انتظاری در صورتی قابل پذیرش است که صنایع فولادی، حاضر به پرداخت هزینه نیروی کار و سایر نهادههای تولید با نرخ جهانی و مبنای دلار آزاد باشند. درواقع صرف هزینه برمبنای ریال و انتظار فروش محصول در بازاری رقابتی با نرخ دلار آزاد، زیادهخواهی و فرصتی برای کسب سود از جیب مصرفکننده نهایی و صنایع تکمیلی است.
۵۵درصد شمش فولاد معامله شد
شمش فولاد در دنیا همچنان در سراشیبی افت نرخ قدم برمیدارد؛ اما این محصول در بازار داخل به شکل مستمر گران میشود. افزایش بهای شمش فولاد در کشور در حالی رقم میخورد که بازار داخلی محصولات نهایی فولادی با رکود سنگین مصرفی و سرمایهای و انباشت محصول مواجه بوده، بهنحوی که بازار مقاطع طویل فولادی حتی متاثر از جهش دلار در بازار آزاد به کانالهای ۳۶هزار و ۳۷هزار تومانی که رکوردهای تاریخی نرخ دلار در کشور است نیز رشد محسوسی را ثبت نکرده است.
فولادسازان در هفته جاری بالغ بر ۲۰۰هزار تن شمش فولاد را با نرخی در محدوده قیمتی ۱۳هزار تا ۱۴هزار تومان روانه بازار فیزیکی بورسکالای ایران کردند. تجربه عرضه شمش فولاد در کانال قیمتی ۱۴هزار تومان به روزهای پایانی تیر بازمیگردد؛ با این تفاوت که در آن تاریخ هنوز فولاد در دنیا وارد سراشیبی سقوط نرخ نشده بود و گرانی بهای این محصول با توجه به قیمت جهانی کاملا قابلتوجیه بود. اما استفاده از فرمول ابداعی بورسکالا در تعیین قیمت پایه و بیتوجهی سیاستگذار به مدیریت تقاضا در شرایطی که انتظارات تورمی مثبت و احتمال جهش ارزی در کشور وجود داشت، باعث شد تا بازار فولاد داخل از افت قیمت جهانی منتفع نشود و با وجود سقوط مستمر بهای فولاد، بر نرخ این محصول در ایران افزوده شود. در بازار فیزیکی بورسکالا برای ۲۰۰هزار تن شمش فولاد عرضهشده تقاضایی بالغ بر ۱۷۵هزار تن به ثبت رسید که در نهایت به فروش ۱۱۰هزار تن شمش فولاد از این بازار با میانگین نرخ ۱۳هزار و ۸۰۰تومان انجامید.
با احتساب مالیات ارزشافزوده و کارمزد ارکان بورس، بهای تمامشده فروش شمش فولاد از بازار فیزیکی بورسکالا به ۱۵هزار و ۱۰۰تومان میرسد. با احتساب هزینه تبدیل، هر کیلوگرم میلگرد تولیدی با این شمش نرخی برابر ۱۶هزار و ۷۵۰تومان درب کارخانه خواهد داشت و هزینه حمل تا انبار نیز به قیمت آن اضافه میشود. در شرایط کنونی، میلگرد در بازار آزاد تهران نرخی برابر ۱۶هزار و ۲۰۰ تا ۱۶هزار و ۶۰۰تومان دارد و در این نرخ نیز خبری از مشتری در بازار نیست. در چنین شرایطی تولید میلگرد با شمش ۱۵هزار و ۱۰۰تومانی فاقد توجیه اقتصادی برای فروش در بازار داخل و حتی صادراتی است. اما لزوم استمرار تولید و پیشبینی رشد نرخ ارز در میانمدت و بلندمدت و در نتیجه رشد قیمتها در میانمدت باعث میشود تا نوردکار به تولید محصول با شمش گران تن دهد.
فولاد در ایران؛ گرانتر از بازارهای جهانی
میانگین نرخ فروش شمش فولاد از رینگ صنعتی بورسکالای ایران در روز دوشنبه ۲۳آبان به ۱۳هزار و ۸۰۰تومان بهازای هر کیلوگرم رسید که با احتساب دلار نیمایی ۲۷هزار و ۵۰۰تومانی، نرخ دلاری فروش این محصول به ۵۰۲دلار بهازای هر تن رسید. در حالی شمش فولاد در رینگ صنعتی بورسکالای ایران با نرخی در کانال ۵۰۰دلاری به فروش رفت که متالبولتن میانگین بهای فروش شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیجفارس را ظرف یکهفته اخیر برابر ۴۶۳دلار بهازای هر تن ارزیابی کرده است. بنابراین نوردکار داخلی باید هر تن شمش فولاد در بازار داخل را حدود ۴۰دلار گرانتر از مشتری خارجی از فولادساز داخلی خریداری کند.
در عین حال، متالبولتن بهای بیلت فولاد صادراتی CIS فوب دریایسیاه را ظرف یکهفته اخیر برابر ۴۹۰دلار بهازای هر تن اعلام کرد. به این ترتیب باید اذعان کرد که نوردکار ایرانی، شمش فولاد موردنیاز خود را باید حتی بالاتر از نرخ صادراتی فولاد CIS فوب دریایسیاه خریداری کند. البته بخش قابلتوجهی از خرید شمش فولاد در نرخهای گران فعلی از سوی صنایع تکمیلی نبوده و با توجه به حذف لزوم دارا بودن کد بهینیاب برای خرید از بازار فیزیکی بورسکالای ایران، متقاضیان سرمایهای نسبت به خرید شمش فولاد در بازار داخلی با نرخی بهمراتب بالاتر از بهای صادراتی آن اقدام کردهاند.
در این شرایط برقراری فروش اعتباری نیز مزید بر علت شده است تا خرید شمش فولاد با نرخی بالاتر از بهای جهانی در بازار داخل شدت گیرد. استمرار این رویه به افزایش بهای تمامشده تولید محصولات فولادی در کشور منجر میشود و گرانی دوچندان را برای مصرفکننده نهایی رقم خواهد زد.