محمدحسین مولوی‌زاده بیان کرد: شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان در سال ۱۳۹۰ به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان از شرکت‌های تابعه هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات با توجه به شرایط اقتصادی کشور و در زمینه تحقیق و تولید کاتالیست و بومی‌سازی دانش تولید کاتالیست به منظور مقابله با تحریم‌های ظالمانه و تامین نیاز داخلی این محصول و جلوگیری از خروج ارز از کشور، فعالیت خود را آغاز کرده است.
کسب‌وکار اصلی گسترش کاتالیست ایرانیان، توسعه، تولید و بازاریابی فروش انواع کاتالیست‌های صنایع شیمیایی، فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی است. این شرکت با تکیه بر نیروی انسانی متخصص خود در واحد تحقیق و توسعه، تاکنون توانسته است به دانش فنی تولید انواع کاتالیست‌های اسید سولفوریک و ریفورمینگ دست پیدا کند و با بهره‌‌مندی از یک دهه تجربه و توان تخصصی، وارد باشگاه تولیدکنندگان کاتالیست احیای مستقیم آهن شده‌ایم.
متنوع‌سازی در شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان
وی در خصوص محصولات تولیدی این شرکت، عنوان کرد: این شرکت تولیدکننده هشت کاتالیست در حوزه‌های فولادی و پتروشیمی است و در حال صنعتی‌سازی چهار کاتالیست دیگر در حوزه پتروشیمی بوده که به یاری خدا از سال آینده تولید صنعتی صورت می‌گیرد. با افتخار، ما اولین صادرکننده ایرانی کاتالیست هستیم که در سال ۱۳۹۳ نخستین صادرات خود را انجام داد و در حال حاضر با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی داخلی و خارجی، در تلاش هستیم تا سهم صادرات محصولات خود را افزایش دهیم. محصولات این شرکت، کاتالیست‌های احیای مستقیم آهن فعال، نیمه‌‌فعال و خنثی و کاتالیست سولفورزدا است که در تولید آهن اسفنجی مجتمع‌های فولادی استفاده می‌شود. این شرکت همچنین دو محصول کاتالیست پنتااکسید وانادیم بالا و وانادیم پایین که قابل کاربرد در صنایع شیمیایی است و کاتالیست‌های ریفرمینگ بخار آب اولیه و ثانویه مورد مصرف صنعت پتروشیمی را در سبد محصولات خود دارد.
مدیرعامل شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان در ارتباط با مشتریان این مجموعه، مطرح کرد: در حال حاضر محصولات شرکت در شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان و فولاد خوزستان بارگذاری می‌شود و همکاری مشترکی نیز با شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر داشته‌ایم.
مولوی‌زاده در ادامه به اهمیت صنعت کاتالیست اشاره کرد و گفت: ارزش بازار کاتالیست در حوزه فولاد با احتساب پروژه‌های جاری، حدود ۱۰۰ میلیون یورو است که با ظرفیت و پتانسیل‌های ایجادشده، تمامی آن توسط تولیدکنندگان داخلی قابل تامین است. البته اگر حجم مبادلات مالی صنعت کاتالیست را با صنایع مرتبط مانند فولاد و یا پتروشیمی مقایسه کنیم، شاید به نظر کوچک باشد اما از اهمیت بالایی برای تمام صنایع برخوردار است؛ چراکه در نبود کاتالیست، صنایع پتروشیمی و فولاد در کشور با مشکل مواجه خواهند شد و بدون شک این مسئله به اقتصاد مقاومتی آسیب خواهد زد.
وی در خصوص شرایط صنعت کاتالیست در جهان، مطرح کرد: آخرین پیش‌بینی‌های مصرف کاتالیست در سطح جهان که توسط موسسه «catalystgroup» در ماه می سال ۲۰۲۰ صورت گرفته است، حاکی از آن است که ارزش بازار جهانی کاتالیست در سال ۲۰۲۲ به میزان ۳۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار و با توجه به توسعه صنایع مصرف‌کننده کاتالیست، این رقم در سال ۲۰۲۵ به ۳۹ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار خواهد رسید. در این میان، بیشترین سهم مصرف کاتالیست به ترتیب در بازارهای صنایع پالایش نفت، زیست‌محیطی، صنایع پتروشیمی، شیمیایی و پلیمری خواهد بود. نکته حائز اهمیت در این گزارش، رشد سالانه ۴.۲ درصدی مصرف کاتالیست در بخش صنایع پتروشیمی و صنایع شیمیایی تا پایان سال ۲۰۲۵ است. همچنین به دلیل رشد جمعیت و قوانین سخت‌گیرانه زیست‌محیطی و صنعتی شدن روزافزون، بیشترین رشد بازار مصرف کاتالیست در حوزه صنایع پالایشگاهی نیز در منطقه «APAC» اتفاق خواهد افتاد که شامل مناطق آسیای شرق و اقیانوسیه خواهد بود. گفتنی است که بیش از ۵۰ درصد از تولیدات این بازار توسط ۱۰ شرکت تولیدکننده کاتالیست در جهان تامین خواهد شد.
مدیرعامل شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان ادامه داد: از مهم‌ترین شرکت‌های فعال در صنعت کاتالیست جهان، می‌توان به شرکت «جانسون متی» انگلیس اشاره کرد که از آن به عنوان رهبر کاتالیست جهان یاد می‌شود؛ به طوری که بیش از ۴۰ درصد کاتالیست‌های حوزه پالایشگاهی را تولید می‌کند و از هر سه خودرویی که تولید می‌شود، یک خودرو به کاتالیست‌های این شرکت مجهز است. در سال میلادی قبلی، ارزش تولیدات این شرکت به بیش از سه میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار رسید که ۴۵ درصد از گردش مالی این شرکت را فروش کاتالیست و تکنولوژی‌های کاتالیستی تشکیل می‌دهد. البته لازم به ذکر است که به دلیل تاثیرات منفی بحران کرونا، این شرکت نیز با ۵ درصد کاهش در حجم فروش خود مواجه شده است.
مزایای بومی‌سازی کاتالیست در کشور
مولوی‌زاده ضمن تاکید بر رونق بومی‌سازی در کشور، اذعان کرد: در نگاه کلان، بومی‌سازی کاتالیست طی دو دهه اخیر منجر به کسب مزایای ارزشمندی مانند جلوگیری از فشارهای تحریمی، شکستن انحصار یک یا چند تولیدکننده خارجی، ایجاد شرایط رقابتی کمی و کیفی، عدم وابستگی به خارج از کشور، جلوگیری از خروج ارز، ایجاد اشتغال، افزایش تولید ناخالص ملی، ایجاد تکنولوژی‌های پیشرفته و توانمندی‌های صادراتی شده است. در حقیقت ایران به واسطه منابع نفت و گاز فراوانی که دارد، از مجتمع‌های پتروشیمی، پالایشی و فولاد فراوانی برخوردار است که همین مسئله، عامل مهمی برای توجه خاص شرکت‌های صاحب تکنولوژی فرایندهای کاتالیستی به ایران از زمان کشف نفت در کشور است.
وی اضافه کرد: ایران از این نظر، یکی از قطب‌های مصرف کاتالیست در جهان و بازار جذابی به شمار می‌آید؛ به طوری که پذیرش رقیب در این بازار از سوی شرکت‌های کاتالیستی با مقاومت و نیز ابتکار عمل‌هایی روبه‌رو خواهد بود. در بازار کاتالیست ایران به واسطه فعالیت بیش از ۵۰ ساله شرکت‌های خارجی مثل «تاپسو» دانمارک، «سودکمی» و «BASF» آلمان، «جانسون متی» انگلیس، «Clariant» و «Albemarle» و «UOP» آمریکا، علاقه‌ای به فعالیت شرکت کاتالیست‌ساز ایرانی وجود نداشت. از این رو شرکت‌های خارجی با اعمال فشارهایی چون دامپینگ قیمت، عدم همکاری و اعمال فشار در تحویل سایر کاتالیست‌هایی که در داخل تولید نمی‌شد، صنایع کشور را تحت فشار قرار می‌دادند.
این تولیدکننده کاتالیست در ارتباط با چالش‌های پیش روی فعالان این صنعت، خاطرنشان کرد: بومی‌سازی صنعت کاتالیست در ایران، یکی از نمونه‌های موفق در حوزه اقتصاد مقاومتی به شمار می‌آید که در دوران ضرورت صنایع کشور، از ثمرات این اقدام ملی بهره‌مند می‌شوند اما هر صنعت نوینی در ابتدای عمر سازمانی خود با چالش‌ها و تهدیدهایی روبه‌رو می‌شود که می‌تواند آن را با مشکلات بزرگی روبه‌رو کند. صنعت کاتالیست کشور نیز در این حوزه با مواردی مانند عدم وجود خودباوری در برخی از مدیران مصرف‌کننده نسبت به توانایی‌های متخصصان داخلی، مشکلات قانونی در حمایت از حق ثبت اختراع و محرمانگی دانش فنی و دامپینگ قیمتی رقبای خارجی برای حفظ و افزایش سهم بازار روبه‌رو است.
مولوی‌زاده اظهار داشت: به عنوان مثال، در رابطه با دامپینگ قیمتی با ظهور شرکت‌های ایرانی، قیمت کاتالیست‌هایی که شرکت‌های ایرانی تولید می‌کردند، از سوی شرکت‌های خارجی گاهی به نصف کاهش پیدا کرد که حتی با اعمال فشار، فروش سایر کاتالیست‌ها را به شرط عدم خرید از شرکت‌های ایرانی تولیدکننده کاتالیست اعلام می‌کردند اما در مقابل، شرکت‌های ایرانی با تغییر استراتژی کسب‌وکار خود، به ایجاد مزیت‌های رقابتی در تولید محصولی با مشخصات کیفی بالاتر پرداخته‌اند و با افزایش خدمات پس از فروش و نیز کاهش قیمت تمام شده، محصولات تولیدی از طریق داخلی‌سازی منابع تهیه مواد اولیه، اتوماسیون‌سازی خطوط تولید، افزایش ظرفیت تولید و کاهش هزینه‌های سربار و نیز تغییر تکنولوژی تولید و فرمولاسیون‌های تولید کاتالیست و نیز توسعه سبد محصولات خود، توانسته‌اند اثر دامپینگ و تلاش‌های شرکت‌های خارجی را تا حد بالایی خنثی کنند. با این وجود، همچنان سهم حمایت دولت و شرکت‌های مصرف‌کننده در این میان خالی است.
ضرورت تسهیل‌سازی تامین تجهیزات آزمایشگاهی
وی در ادامه به ضرورت حمایت دولت از تولید تاکید کرد و گفت: مهم‌ترین درخواست ما از مسئولان ذی‌ربط، فراهم‌آوری تسهیلات در خصوص ایجاد فرصت مطالعاتی خارج از کشور و همچنین تسهیل‌سازی تامین تجهیزات آزمایشگاهی و تجهیزات با فناوری بالا است؛ اگرچه نسبت به شرایط کشور زیر سایه تحریم‌های ظالمانه و مشکلات در واردات برخی تجهیزات و مواد اولیه کلیدی مانند نیکل و برخی مواد اولیه معدنی که در کشور تولید نمی‌شود، آگاه هستیم و انتظار داریم دولت نیز حساسیت این صنعت را متوجه شود.
مدیرعامل شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان در پایان یادآور شد: افزایش کیفیت محصولات و تطابق با استانداردهای کیفی جهان، برآورده‌سازی الزامات و افزایش رضایتمندی مشتریان، افزایش تنوع تولید و سبد محصولات و منبع‌یابی جهت گسترش بازار، افزایش سطح آگاهی کارکنان و حفظ منابع انسانی، افزایش اشتغال‌زایی پایدار، افزایش ظرفیت و خطوط تولیدی، از جمله برنامه‌های شرکت در سال جاری بوده است و امیدوار هستیم بتوانیم گام‌های محکمی را در جهت پیشرفت روزافزون صنعت کاتالیست کشور برداریم.
