چشم‌انداز تولید هیدروژن در جهان به‌سرعت در حال تحول است و این روند با نیاز فوری به راه‌حل‌های انرژی پایدار و تلاش‌ها برای کاهش کربن همراه شده است. در سال ۲۰۲۳، مجموع تولید هیدروژن در جهان به ۴۸۳۴.۹ هزار تن رسید که از این میزان، هیدروژن آبی با ۴۶۸۷.۳ هزار تن، سهم عمده‌ای را به خود اختصاص داده و در مقابل، هیدروژن سبز تنها ۱۴۷.۶ هزار تن تولید شده است. این اختلاف چشمگیر نشان‌دهنده اتکای کنونی به هیدروژن آبی است که از گاز طبیعی از طریق فرایند ریفرمینگ بخار متان همراه با فناوری‌های جذب کربن تولید می‌شود. زیرساخت‌های موجود برای گاز طبیعی این روش را اقتصادی‌تر و در دسترس‌تر کرده است؛ درحالی‌که تولید هیدروژن سبز که به منابع انرژی تجدیدپذیر و فرایند الکترولیز وابسته است، با هزینه‌های بالای تولید و ناکارآمدی‌های فنی روبه‌روست. شکل شماره ۱ تولید هیدروژن در سال ۲۰۲۳ میلادی را به تفکیک منطقه به تصویر کشیده است.
از نظر منطقه‌ای، آمریکای شمالی و آسیا-اقیانوسیه پیشرو در تولید هیدروژن آبی هستند و هرکدام حدود ۲۰۰۰ هزار تن از این ماده مهم تولید می‌کنند. بااین‌حال، آسیا-اقیانوسیه در زمینه تولید هیدروژن سبز نیز پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته است، به‌ویژه از طریق سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌هایی مانند «سینوپک (Sinopec)» در چین که منابع گسترده‌ای را به توسعه توانایی‌های هیدروژن سبز اختصاص داده است. این روند نشان‌دهنده تغییری گسترده‌تر به سمت انرژی‌های پاک‌تر است و اهمیت هیدروژن به‌عنوان حامل انرژی چندمنظوره برای گذار از سوخت‌های فسیلی را منعکس می‌کند.
خاورمیانه که عمدتاً به ذخایر نفت و گاز خود شناخته می‌شود، اکنون در حال تثبیت جایگاه خود در بازار هیدروژن است. در سال ۲۰۲۳، این منطقه تقریباً ۶۲۲ هزار تن هیدروژن تولید کرد که عمدتاً هیدروژن آبی بود. کشورهایی مانند عربستان سعودی برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای برای تنوع‌بخشی به سبد انرژی خود از طریق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های هیدروژن آبی و سبز دنبال می‌کنند. این چرخش استراتژیک نه‌تنها برای تأمین نیازهای داخلی انرژی، بلکه برای تثبیت نقش منطقه به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی در اقتصاد جهانی هیدروژن طراحی شده است. توسعه توانایی‌های تولید هیدروژن در این کشورها احتمالاً سرمایه‌گذاری‌های خارجی و مشارکت‌هایی را جذب خواهد کرد که هدف آن‌ها افزایش تولید و صادرات هیدروژن به بازارهای اروپا و آسیاست.
با وجود تسلط فعلی هیدروژن آبی، جهان در آینده به سمت هیدروژن سبز گرایش دارد، زیرا پیشرفت‌های فناوری و کاهش هزینه‌های انرژی تجدیدپذیر، آن را عملی‌تر می‌کند. پیش‌بینی می‌شود بازار جهانی هیدروژن کم‌کربن به‌طور قابل‌توجهی رشد کند. برآوردها نشان می‌دهد که این بازار از ۱.۴ میلیارد دلار امروز به ۱۲ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ بر اساس سیاست‌های کنونی افزایش یابد و در صورت دنبال شدن اهداف بلندپروازانه خالص صفر، این رشد می‌تواند به ۱۱۲ میلیارد دلار برسد این مسیر رشد، اهمیت حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها را برای ایجاد اقتصادی قوی در حوزه هیدروژن برجسته می‌کند.
سرمایه‌گذاران باید تحولات بخش هیدروژن را با دقت زیر نظر داشته باشند، زیرا پیشرفت‌های فناوری همچنان در حال ظهور است. پیش‌بینی می‌شود ظرفیت الکترولیز طی چند سال آینده به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد و برآوردها نشان می‌دهد این ظرفیت تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۵۲۰ گیگاوات برسد. این توسعه برای تأمین تقاضای داخلی و بین‌المللی هیدروژن سبز حیاتی خواهد بود و می‌تواند موقعیت سرمایه‌گذاران اولیه را در این بازار نوظهور تقویت کند.
علاوه بر این، همکاری بین شرکت‌های فعال در مناطق مختلف می‌تواند نوآوری و کارایی در فرایندهای تولید را تسریع کند. برای مثال، شرکت میتسوبیشی ژاپن اعلام کرده برنامه‌ای برای سرمایه‌گذاری عمده در یک کارخانه تولید هیدروژن سبز با همکاری شرکت هلندی «Eneco» دارد. چنین همکاری‌هایی نه‌تنها توانمندی‌های فناورانه را افزایش می‌دهد، بلکه دسترسی به بازارها و کانال‌های توزیع جدید را نیز فراهم می‌کند.
در نتیجه، درحالی‌که هیدروژن آبی به دلیل اقتصادی بودن و زیرساخت‌های موجود، هم‌اکنون در تولید جهانی پیشتاز است، گرایش به هیدروژن سبز در حال شتاب گرفتن است. ابتکارات استراتژیکی که توسط مناطق مختلف ازجمله حضور قوی آمریکای شمالی در بازار و توسعه تهاجمی آسیا-اقیانوسیه صورت می‌گیرد، چشم‌اندازی پویا و سرشار از فرصت‌های سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. نقش نوظهور خاورمیانه نیز پیچیدگی و پتانسیل رشد در این بخش را افزایش می‌دهد. با تعهد دولت‌ها به اهداف کاهش کربن، تمرکز بر توسعه اقتصادی پایدار مبتنی بر هیدروژن احتمالاً بازدهی قابل‌توجهی برای کسانی که به‌صورت استراتژیک وارد این بازار تحول‌آفرین می‌شوند به همراه خواهد داشت.
