به گزارش عصرسرعت، شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد با راهبرد توسعه همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان از مشاوره‌های تخصصی شرکت‌های دانش‌بنیان برای درک نیازها و روندهای جدید در صنعت، به‌روزرسانی دانش فنی و بهره‌گیری از تجربیات آن‌ها و شناسایی روندها و بازار بهره‌مند می‌شود. این شرکت با توجه به این مسئله، فضایی را برای حمایت از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا ایجاد می‌کند تا بتواند با ارائه خدمات و محصولات نوآورانه سهم خود را از بازار افزایش دهد.
در عصر دانایی‌محوری، سازمان‌های پیشرو در تلاش برای ایجاد و فراهم کردن زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرای موفقیت‌آمیز مدیریت دانش هستند و کارکنان خود را تشویق می‌کنند تا به گونه‌ای فعالانه در فرایندهای مدیریت دانش مشارکت کنند و به خلق دانش سازمانی کمک کنند. توسعه ظرفیت‌های دانش در صنعت فولاد یکی از عوامل کلیدی برای افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری این صنعت به شمار می‌آید. در این راستا چندین اقدام و استراتژی می‌تواند مثمر ثمر باشد. نخست آموزش و پرورش نیروی انسانی با ارائه دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی برای کارکنان به منظور ارتقای مهارت‌ها و دانش فنی و مدیریت آن‌ها ضرورت دارد.
همچنین سرمایه‌گذاری در پروژه‌های تحقیق و توسعه برای بهبود فرایندهای تولید، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت محصولات و همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی با ایجاد روابط نزدیک با دانشگاه‌ها و موسسات علمی برای جذب دانش و فناوریهای روز و همچنین برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها برای تبادل تجربیات میان متخصصان و فعالان صنعت می‌تواند به ارتقای سطح دانش در زنجیره فولاد کمک شایانی کند. علاوه بر این، با اجرای استراتژی‌هایی نظیر استفاده از فناوریهای نوین از جمله فناوری دیجیتال، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، ایجاد پایگاه‌های داده و اطلاعات شامل راه‌اندازی سامانه‌های مدیریت دانش به منظور جمع‌آوری، ذخیره و اشتراک‌گذاری اطلاعات و تجربیات، توجه به پایداری و محیط‌زیست توسعه ظرفیت‌های دانشی در زمینه فناوریهای سبز و پایدار می‌تواند به سمت توسعه پایدار و افزایش رقابت‌پذیری حرکت کند.
مدل‌های توسعه ظرفیت‌های دانشی
در محیط پیچیده و رقابتی کسب‌وکار پیشرفت سازمانی تا حد زیادی به ارتقای سطح دانش فنی و مهارت و استفاده از مدل‌های مناسب مرتبط با آن بستگی دارد. مدل‌های توسعه ظرفیت‌های دانش در صنعت فولاد نیازمند یک مدل جامع و نظام‌مند است که بتواند به بهبود مهارت‌ها، انتقال دانش و نوآوری کمک کند که در اینجا به برخی از این مدل‌ها اشاره می‌شود. بر اساس مدل یادگیری سازمانی، محیط مناسبی که در آن یادگیری و به اشتراک‌گذاری دانش به طور مداوم در جریان است، ایجاد می‌شود. این مدل از طریق ترغیب به همکاری میان تیم‌ها و افراد این مدل به بهبود توانمندی‌ها و مهارت‌های کارکنان کمک می‌کند. مدل انتقال دانش بر فرایند انتقال دانش از منابع ذی‌نفوذ مانند محققان، کارشناسان و متخصصان به سایر اعضای سازمان تاکید دارد و می‌تواند شامل مربی، کارگاه‌های آموزشی و برنامه‌های «Mentor» در سازمان باشد. در مدل تحقیق و توسعه مشارکتی همکاری با دانشگاه‌ها، موسسات تحقیقاتی و حتی صنایع دیگر به منظور توسعه فناوری و نوآوری در تولید فولاد انجام می‌شود. این نوع همکاری می‌تواند به ایجاد پل‌هایی برای انتقال دانش و فناوری جدید منجر شود.
مدل مدیریت دانش «Knowledge Management» که از دیگر مدل‌های توسعه ظرفیت دانش در سازمان به شمار می‌آید، بر شناسایی، جمع‌آوری، نگهداری و به اشتراک‌گذاری دانش ضمنی و صریح در سازمان متمرکز است. در این مدل از ابزارها و تکنیک‌هایی مانند پایگاه‌های داده، نرم‌افزارهای مدیریت پروژه و جلسات تبادل نظر برای تسهیل این فرایند استفاده می‌شود. زمانی که سازمان‌ها از ایده‌ها و فناوریهای خارج از مرزهای سازمانی خود استفاده کنند، مدل نوآوری باز را در مجموعه خود پیاده‌سازی کرده‌اند. این مدل شامل همکاری با استارت‌آپ‌ها، محققان و حتی مشتریان برای شناسایی فرصت‌های جدید و بهبود محصولات و فرایندها است.
به صورت کلی، سازمان‌ها برای پذیرش دانش و تخصص به فرهنگ سازمانی مناسبی نیاز دارند که در یادگیری، توسعه فردی و نوآوری را تشویق کند که در مدل ایجاد فرهنگ یادگیری این مهم محقق خواهد شد. در این مدل این شامل تشویق به پرسش‌گری، نفرستادن به خطا و اعتبارسنجی به تلاش‌های نوآورانه است. در مدل تحلیل نیازهای یادگیری نیز نیازهای آموزشی و دانشی کارکنان به منظور طراحی برنامه‌های آموزشی متناسب ارزیابی و شناسایی می‌شود. در واقع در این مدل نیازسنجی آموزشی منابع انسانی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مدل‌های توسعه ظرفیت‌های دانش به فعالان زنجیره فولاد کمک می‌کند تا بر اساس توانایی‌ها و چالش‌ها، برنامه‌های توسعه‌ای موثری ارائه دهند. استفاده از این مدل‌ها و یا تلفیق آن‌ها به فعالان زنجیره کمک می‌کند تا ظرفیت‌های دانشی خود را توسعه دهند و با تغییرات بازار و فناوریهای جدید سازگار شوند. به این ترتیب بنگاه‌های صنعتی و شرکت‌های فولادی قادر خواهند بود به ابداع و بهبود مستمر در تولید و فرایندهای خود بپردازند.
ضرورت افزایش تاب‌آوری
در شرایط تحریم‌های اقتصادی توسعه ظرفیت‌های دانشی در زنجیره فولاد چالش‌برانگیز شده و نیازمند اتخاذ راهبردهایی منطبق با شرایط خاص فعلی است. در این راستا می‌توان به راهبردهایی نظیر تقویت خودکفایی و استقلال، ایجاد شبکه‌های همکاری، توسعه و بهره‌برداری از دانش محلی و استفاده از فناوریهای دیجیتال و نوآوری اشاره کرد. سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه با هدف ایجاد فناوریهای بومی و کاهش وابستگی به منابع خارجی توسعه محصولات و مواد اولیه داخلی برای کاهش تاثیرات تحریم‌ها منجر به تقویت خودکفایی می‌شود. علاوه بر این، همکاری شرکت‌های فعال در زنجیره با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی داخلی با برقراری روابط نزدیک با دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی داخلی به انتقال دانش و فناوری منجر خواهد شد. تشکیل کنسرسیوم‌‌های صنعتی، ایجاد گروه‌های مشترک از صنایع مختلف و تشکیل سمپوزیم‌های فولادی و نمایشگاه‌های فصلی و سالانه نیز همکاری در پروژه‌های تحقیق و توسعه را تقویت می‌کند.
شناسایی و بهره‌برداری از استعدادهای داخلی، جذب و پرورش نیروهای متخصص و باتجربه در حوزه‌های مختلف و توسعه مشاوره داخلی با هدف بهینه‌سازی فرایندها و انتقال دانش نیز راهبرد مناسبی برای توسعه ظرفیت‌های دانش به شمار می‌آیند. از طرفی بهره‌برداری از فناوریهای دیجیتال، نرم‌افزارهای مدیریت دانش و ابزارهای همکاری آنلاین برای تسهیل یادگیری و انتقال دانش و ایجاد پلتفورم‌های آموزش آنلاین و کارگاه‌های مجازی برای توسعه مهارت‌های کارکنان منجر به بهبود و تقویت دانش در سازمان‌ها می‌شود. باید در نظر داشت که بنگاه‌های صنعتی با ایجاد شتاب‌دهنده‌ها برای حمایت از استارت‌آپ‌ها و پروژه‌های نوآورانه در صنایع مرتبط و تعریف پروژه‌های عملیاتی که نیازهای واقعی صنعت را هدف قرار می‌دهند، می‌توانند به حل مشکلات جاری بپردازند.
توسعه فرهنگ یادگیری مداوم و تاکید بر اهمیت یادگیری و به‌روزرسانی مهارت‌ها در تمام سطوح سازمان نیز منجر به تقویت دانش فنی و ایجاد سیستم‌های مدیریت دانش برای تسهیل فرایندهای مدیریت دانش و به اشتراک‌گذاری بهتر تجربیات و دانش درون‌سازمانی می‌شود. علاوه بر این، طراحی برنامه‌های آموزشی متناسب با نیازهای سازمان، آموزش مهارت‌های مدیریت بحران، توانمندسازی کارکنان و ایجاد تاب‌آوری سازمانی به تقویت مهارت‌های مدیریتی کمک می‌کند. باید اشاره داشت که شناسایی و بهره‌برداری از بازارهای جدید، بررسی فرصت‌های صادرات و همکاری با کشورهای کمتر متاثر از تحریم‌ها و همچنین بهره‌برداری از امکانات آنلاین برای ایجاد ارتباطات بین‌المللی و همکاری‌های علمی و تجاری نیز راهبرد مناسبی برای تقویت دانش سازمانی به شمار می‌آیند و سازمان‌ها با اجرای این راهبردها می‌توانند برای توسعه ظرفیت‌های دانشی خود در شرایط تحریم اقدام کنند و همزمان تاب‌آوری خود را در برابر تهدیدات اقتصادی افزایش دهند.
راهبردهای دانش‌محور سیمیدکو
شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد (سیمیدکو) با اتخاذ رویکرد تعالی سازمانی بر حسب اسناد بالادستی در هلدینگ فولاد خوزستان نسبت به طراحی و تدوین رویکرد مدیریت دانش و تحقیق و توسعه اقدام کرده است. این شرکت با ایجاد زیرساخت‌های مناسب توانسته است نسبت به جاری‌سازی موضوعات مرتبط با دانش سازمانی و برنامه‌های توسعه ظرفیت‌های دانشی اطمینان حاصل کند و با ایجاد شاخص‌های مناسب عملکرد خود را در قیاس با شرکت‌های همجوار و همچنین هلدینگ فولاد خوزستان مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد. از آنجایی که همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند به بهبود نوآوری، انتقال فناوری و ارتقای مهارت‌ها در سازمان‌ها و صنایع مختلف منجر شود، سیمیدکو چندین استراتژی و اقدام کلیدی را به کارگرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به همکاری در تحقیق و توسعه، مدل تحقیق و توسعه مشارکتی و ایجاد شبکه همکاری اشاره کرد. این شرکت با ایجاد روابط نزدیک با دانشگاه‌ها و موسسات علمی برای جذب دانش نوین و فناوریهای روز اقدام کرده است و در حال حاضر با دانشگاه‌های خوارزمی، تهران، فردوسی مشهد، آزاد شهرستان، موسسات تحقیقاتی و حتی صنایع دیگر به منظور توسعه فناوری و نوآوری همکاری می‌کند.
سیمیدکو طرح‌های مشترک تحقیقاتی را نیز برای به‌کارگیری منابع و تخصص‌های مشترک و تولید محصولات و خدمات نوآورانه در دستور کار قرار داده است و از آزمایشگاه‌ها و زیرساخت‌های تحقیقاتی شرکت‌های دانش‌بنیان برای تسریع در فرایند تحقیق و توسعه استفاده می‌کند. علاوه بر این، سیمیدکو با تنظیم قراردادهای انتقال فناوری از نوآوری‌های شرکت‌های دانش‌بنیان بهره‌مند می‌شود و با برگزاری کارگاه‌ها و دوره های آموزشی، قابلیت‌های فنی و مدیریتی کارکنان را افزایش می‌دهد.
ایجاد سیستم‌های ارزیابی برای اندازه‌گیری تاثیر همکاری‌ها، پروژهها، نوآوری‌ها و بهینه‌سازی فرایندها بر اساس نتایج و گزارش‌دهی و بازخورد نیز سازوکاری برای جمع‌آوری نظرات منابع انسانی و بهبود فرایندها و افزایش کارایی می‌شود. با همکاری در طراحی و تولید محصولات جدید که ترکیبی از دانش و فناوریهای مختلف است، محصولات توسعه می‌یابند و با پیاده‌سازی نوآوری‌های فناورانه در فرایند تولید و ارائه خدمات بهبود ایجاد می‌شود. با اجرای این استراتژی‌ها و همکاری‌های موثر با شرکت‌های دانش‌بنیان، سازمان‌ها می‌توانند ظرفیت‌های دانشی خود را به طرز چشمگیری افزایش دهند و به رشد و پایداری بیشتری در محیط‌های رقابتی دست یابند.
توسعه ظرفیت‌های دانشی از طریق روش‌های مذکور تاثیرات مثبت و قابل توجهی بر عملکرد سیمیدکو داشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش خلاقیت و نوآوری، ایجاد فرهنگ نوآوری، ایجاد و توسعه فناوری و افزایش رقابت‌پذیری اشاره کرد. توسعه محصولات و خدمات نوین همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان موجب شده است تا سیمیدکو بتواند قطعات یدکی و خدمات جدیدی را طراحی و ارائه کند و تشویق به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و خلاقیت در فضای تیمی، منجر به بهبود روحیه نوآوری در سازمان شده است. سیمیدکو با توسعه روابط خود با مراکز دانش‌بنیان به جدیدترین فناوری‌ها و دانش‌های فنی دسترسی دارد و با بهره‌برداری از فرایندهای بهینه و فناوریهای نوین، کارایی تولید و خدمات را افزایش می‌دهد. با توجه به نوآوری‌ها و فناوریهای جدید سیمیدکو توانسته است در بازار رقابتی‌تر عمل کند و نسبت به رقبای خود برتری یابد و با استفاده از شناسایی و نفوذ به بازارهای جدید قادر به شناسایی نیازها و فرصت‌های جدید بازار و پاسخگویی به نیاز مشتری خواهد بود. از دیگر مزیت‌های مشارکت سیمیدکو با شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توان به تقویت توانمندی‌های انسانی و آموزش‌های تخصصی و کارگاه‌های عملی اشاره کرد که باعث افزایش سطح دانش و مهارت کارکنان و جذب نخبگان و نگهداری نیروی کار می‌شود و در نهایت بهبود عملکرد کلی سازمان را به همراه دارد. علاوه بر این، بهینه‌سازی فرایندها و استفاده از فناوریهای جدید می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌ها و افزایش سودآوری سیمیدکو شود و با ارائه محصولات و خدمات نوآوری سهم خود را از بازار افزایش دهد.
