ماهنامه تخصصی عصر سرعت: همایش معرفی ۱۰۰ شرکت برتر ایران روز چهارم بهمن‌ماه برگزار و از فهرست ۵۰۰ شرکت برتر کشور رونمایی شد. مهم‌ترین اتفاق فهرست جدید، رشد چشمگیر فروش چهار گروه اصلی صنعتی در سال ۱۳۹۹ است که در طول یک‌دهه اخیر بی‌‌‌سابقه بوده است.
در آیین معرفی فهرست جدید شرکت‌های برتر ایران، چهار گروه «بانک»، «پتروشیمی»، «فلزات اساسی» و «صنایع چندرشتهای» در رشد فروش، رکورد ۱۰ ساله را ثبت کردند. مرور عملکرد این چهار گروه اصلی، خبر از جهش چشمگیر در رشد میزان فروش در سال ۱۳۹۹ می‌دهد. صنایع مورد اشاره در حالی رکوردهای یک دهه اخیر خود را جابه‌جا کردهاند که رشد اسمی و واقعی فروش ۵۰۰ شرکت برتر ایران در سال ۱۳۹۹ به ترتیب ۳/ ۷۶ و ۶/ ۲۳ درصد بوده است. نکته جالب اینکه بخش پتروشیمی با وجود اندکی افت، پرسودترین فعالیت دربین همه گروه‌های صنعتی است. گروه بانک و موسسات اعتباری با سهم ۵/ ۱۶ درصدی، پرفروش‌ترین کسب‌وکار در بین ۳۲ رشته فعالیت مختلفی است که در رصد سازمان مدیریت صنعتی قرار داشتهاند. از آن سو، گروه سرمایه‌گذاری‌های مالی به‌لطف بازده فروش ۸۲ درصدی، بهترین عملکرد را در سال۱۳۹۹ در بین همه گروه‌های مختلف به ثبت رسانده است. گزارش سازمان مدیریت صنعتی گویای سهم ۶۶ درصدی دو بخش پتروشیمی و فلزات اساسی از کل صادرات ۵۰۰ شرکت برتر ایران است. این گزارش تاکید دارد میانگین حاشیه سود در بین ۳۲ گروه صنعتی ۲۴ درصد بوده است.
جهش فروش 500 شرکت برتر
به‌رغم تداوم صدرنشینی شرکت پتروشیمی خلیج‌فارس، صعود چهارپله‌‌‌ای بانک ملت موجب شده است تا این موسسه مالی به دومین بنگاه بزرگ ایران تبدیل شود. فولادمبارکه با یک پله صعود در جایگاه سومین بنگاه بزرگ ایران قرار گرفته، ضمن اینکه ایران‌خودرو با دو پله صعود، رتبه هفتم بزرگ‌ترین شرکت‌های ایران را به خود اختصاص داده است. بررسی گزارش سازمان مدیریت صنعتی نشان می‌دهد، سهم ۱۰۰ شرکت اول فهرست IMI۵۰۰ در سال ۱۴۰۰ از کل فروش ۵۰۰ شرکت، ۹/ ۸۶ درصد است که گویای حجم بسیار زیاد درآمد شرکت‌های برتر نسبت به کل شرکت‌های فهرست است.
کل فروش ۱۰۰شرکت برتر این فهرست بیش از ۲میلیون و ۲۸۳هزار و ۳۸۲میلیارد تومان بوده است که از رشد (واقعی) ۲۴ درصدی فروش شرکت‌های برتر ایران نسبت به آمار سال گذشته حکایت دارد. در بین ۵۰۰ شرکت برتر ایران که به ۳۲ رشته فعالیت و گروه کسب‌وکار تقسیم می‌‌‌شوند، پنج گروه «بانک‌ها و موسسات اعتباری»، «پتروشیمی»، «فلزات اساسی»، «گروه شرکت‌های چندرشتهای صنعتی» و «گروه فرآورده‌‌‌های نفتی» بیشترین سهم فروش را دارند. به جز گروه فرآورده‌‌‌های نفتی، رشد فروش باقی گروه‌‌‌ها در سال ۱۳۹۹ بی‌‌‌سابقه بوده است.
شواهد گزارش سازمان مدیریت صنعتی نشان می‌دهد، بیش از ۵۲ درصد شرکت‌های برتر کشور در استان تهران قرار دارند و اصفهان، کرمان، هرمزگان، خوزستان و البرز در رده‌‌‌های بعدی قرار دارند. بررسی این سازمان نشان می‌دهد، سهم بخش خصوصی از اقتصاد ایران قابل‌توجه و بالاتر از انواع مالکیت دولتی و عمومی است. برمبنای داده‌‌‌های سازمان مدیریت صنعتی، مالکیت ۵۶درصد از ۱۰۰شرکت برتر ایران خصوصی است. در عین حال ۶/ ۵۹ درصد شرکت‌های حاضر در فهرست IMI۵۰۰ مالکیت خصوصی دارند.
وجود سه شرکت با درآمد بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در فهرست ۵۰۰ شرکت برتر گویای رشد چشمگیر درآمد بنگاههای بزرگ کشور است. شواهد موجود نشان می‌دهد که شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس با بیش از ۱۴۶ هزار میلیارد تومان درآمد بزرگ‌ترین شرکت ایران است. این شرکت به عنوان بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی کشور، در زمینه فروش نسبت به آمار سال گذشته، رشد ۸۰درصدی را به دست آورده است. در رتبه‌‌‌های دوم تا نهم نیز نام شرکت‌هایی همچون بانک‌ملت، فولادمبارکه اصفهان، پالایش نفت بندرعباس، سرمایه‌گذاری غدیر، ایران‌خودرو، مپنای بانک صادرات ایران و گروه گسترش نفت و گاز پارسیان دیده می‌شود. از نکات جالب درباره فهرست شرکت‌های برتر ایران در سال ۱۳۹۹، رشد اسمی ۳/ ۷۶ درصدی و رشد حقیقی ۶/ ۲۳ درصدی آنها در زمینه فروش نسبت به سال قبل از آن است؛ اعدادی که به شکل چشمگیری بالاتر از رشد سال گذشته بوده و گویای شرایط رو به رشد بخش صنعت در سال ۱۳۹۹ است.
از نکات جالب درباره فهرست ۱۰۰ شرکت برتر اقتصاد ایران، مقایسه میزان فروش و عملکرد اقتصادی این بنگاه‌‌‌ها با ۱۰۰ شرکت برتر اقتصاد ترکیه است. شواهد موجود نشان می‌دهد، برترین شرکت ترکیه ۱/ ۲ برابر بزرگ‌ترین شرکت ایران فروش دارد و این نسبت در مقایسه با صدمین شرکت برتر دو کشور نیز به همین صورت وجود دارد. اطلاعات این گزارش تایید می‌کند که فروش ۰۹/ ۷ میلیارد دلاری برترین شرکت ایران، کمتر از نصف درآمد ۹/ ۱۴ میلیارد دلاری برترین شرکت اقتصاد ترکیه است. برهمین مبنا میزان صادرات ۵۰۰ شرکت برتر ایران، تنها ۴۸ درصد کل صادرات ۵۰۰ شرکت برتر ترکیه بوده است؛ عددی که گویای توان بالاتر بنگاههای ترکیه برای رقابت در بازارهای منطقه‌‌‌ای و جهانی است. این در حالی است که تراکم سرمایه به ازای هر نفر نیروی کار در شرکت‌های ایرانی ۵/ ۱ برابر شرکت‌های ترکیه‌‌‌ای گزارش شده است. در بخش نسبت فروش به دارایی هم که می‌‌‌تواند شاهد دیگری برای مقایسه بهرهوری دارایی‌‌‌ها در اقتصاد بنگاهی دو کشور باشد، بنگاههای ایران نصف بنگاههای ترکیه عملکرد دارند. براین مبنا شرکت‌های ایرانی در حالی در طول یک‌سال به ازای هر واحد دارایی توانسته‌‌‌اند ۴۳/ ۰ واحد کسب درآمد (فروش) داشته باشند که شرکت‌های ترکیه در طول یک‌سال به ازای هر واحد دارایی، ۸۵/ ۰واحد درآمد کسب کردهاند. گزارش سازمان مدیریت صنعتی از مقایسه دو نسبت «دارایی به نیروی کار» و «فروش به دارایی» در دو کشور نشان می‌دهد که در شرکت‌های ایرانی، ترکیب تولید، بیشتر از شرکت‌های ترکیه وابسته به دارایی است، در حالی که از هر واحد دارایی نیز به طور نسبی استفاده مناسبی برای تولید و فروش نمی‌شود. مقایسه وضعیت ایران با ترکیه و بسیاری از اقتصادهای جهان نشان می‌دهد که ایران هنوز شرکتی در فهرست ۵۰۰شرکت برتر جهان ندارد.
شمای کلی از برترین‌‌‌ها
گزارش سازمان مدیریت صنعتی نشان می‌دهد که سهم ۱۰۰ شرکت اول از کل فروش آنها حدود ۹/ ۸۶ درصد و سهم ۱۰۰ شرکت دوم نزدیک به ۵/ ۹ درصد است. بررسی بیشتر گزارش ۵۰۰ شرکت برتر ایران نشان می‌دهد که ۱۰۰شرکت اول ۴/ ۷۱ درصد از اشتغال‌زایی کل شرکت‌های برتر را سهیم هستند. میزان صادرات ۱۰۰ شرکت اول ۵/ ۹۲ درصد از کل صادرات ۵۰۰ شرکت برتر است. مقایسه ارزش‌افزوده شرکت‌ها با تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که ارزش‌افزوده ۱۰۰ شرکت اول ۱۸ درصد و ارزش افزوده ۵۰۰ شرکت ۲۰ درصد است. فروش ۱۰۰ شرکت اول ۴۵ درصد و فروش ۵۰۰ شرکت ۵۲ درصد است. برمبنای اعلام سازمان مدیریت صنعتی به عنوان متولی اعلام ۵۰۰ شرکت برتر ایران، شاخصهای رتبهبندی شامل ۹ سری گوناگون بوده‌‌‌اند که شامل شاخصهای اندازه و رشد شرکت، سودآوری و عملکرد، بهرهوری، صادرات، نقدینگی، بدهی و شاخصهای بازار هستند. در فهرست برترین بنگاه ایران (IMI۱۰۰) که بیشترین اشتغال‌زایی را داشتهاند، نام ایران‌خودرو با بیش از ۴۹ هزار نفر نیروی کار در بالاترین جایگاه ممکن دیده می‌شود. از نظر میزان ارزش‌افزوده نیز شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس با بیش از ۷۹ هزار میلیارد تومان جایگاه نخست را به خود اختصاص داده است. این شرکت از نظر میزان صادرات نیز با ۲ میلیارد و ۶۴۶ میلیون و ۲۷۰ هزار دلار، به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده این فهرست معرفی شده است. بانک ملت در حالی بیشترین دارایی را در بین همه شرکت‌های این فهرست به خود اختصاص داده که صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس در دو شاخص «بیشترین ارزش بازار» و«بیشترین سودآوری» رتبه نخست را به دست آورده است.
روایتی متفاوت از ۱۰۰ شرکت برتر ایران
رویداد معرفی ۱۰۰ شرکت برتر چند ارائه و سخنرانی جالب نیز داشت. در این نشست که ابوالفضل کیانی بختیاری رئیس سازمان مدیریت صنعتی، مهدی صادقی نیارکی عضو هیات عامل ایدرو، مجید درویش رئیس مرکز رتبهبندی سازمان مدیریت صنعتی و مرتضی شاه‌‌‌میرزایی معاون وزارت نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در آن به ایراد سخنرانی پرداختند، رشد واقعی فروش ۵۰۰ شرکت برتر ایران که ۶/ ۲۳ درصد عنوان شد که در مقایسه با رشد واقعی اقتصاد ایران در سال گذشته که حدود یک‌‌درصد بود، نقش بنگاههای برتر در نقشه اقتصاد ایران را به‌خوبی نشان می‌دهد.
در این نشست، عضو هیات‌مدیره سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) گفت: ارزش تولیدات صنعتی کشور بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار است که این میزان تولید، حدود ۳۰ میلیارد دلار ارزبری داشته که با صادرات ۱۰۰ شرکت برتر ارز موردنیاز آن تامین می‌شود. صادقی نیارکی در بیست و چهارمین مراسم رتبهبندی شرکت‌های برتر، با اشاره به اینکه مجموع فروش ۱۰۰ شرکت برتر کشور ۴۵ درصد تولید ناخالص ملی و ارزش افزوده این ۱۰۰ شرکت ۱۸ درصد ارزش افزوده اقتصاد ملی است، گفت: در دنیا اقتصاد کشورها توسط شرکت‌ها ساخته می‌شود و شرکت‌ها تصویر بیرونی و جایگاه اقتصاد یک کشور را تعیین می‌کنند. وی با بیان اینکه کمتر از انگشت‌‌‌های دست شرکت با فروش بالای یک‌میلیارد دلار در کشور فعال است، تصریح کرد: راهی جز تقویت، حمایت و رفع موانع برای پیشتازان اقتصاد ملی نداریم.
صادقی‌نیارکی با اشاره به ترکیب ۵۰۰ شرکت برتر که حدود ۵۰ درصد آنها کامودیتی (مواد اولیه صنایع از جمله نفت و پتروشیمی، ۳۰درصد مالی و ۲۰ درصد) ساخت‌محور است، اظهار کرد: مساله امروز ما اشتغال نیروهای متخصص است، بنابراین نیاز به توسعه صنایع ساخت‌محور داریم و در این راستا باید خلأ حدود ۳۰درصدی بین فروش و ارزش افزوده پر شود.
وی در ادامه پیشنهاد کرد که شاخص پیچیدگی محصول نیز به شاخصهای سنجش شرکت‌های برتر اضافه شود و گفت: قانون حداکثر استفاده از توان تولید هم بحث رتبهبندی را مطرح کرده و این رتبهبندی سازمان مدیریت صنعتی می‌‌‌تواند با قانون تطبیق داده شود تا شرکت‌های برتر از مزیت‌‌‌های قانون استفاده کنند.
عضو هیات مدیره سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، اظهار کرد: ارزش تولیدات صنعتی کشور بیش از ۱۰۰میلیارد دلار است که ۳۰ میلیارد دلار ارزبری شامل مواد اولیه، ماشین‌آلات، قطعات و… دارند، اما ۱۰۰ شرکت برتر کشور با صادرات ارز موردنیاز در تامین مواد اولیه سایر رشته فعالیت‌‌‌های صنعتی در زنجیره گسترده صنایع کوچک و متوسط کشور نقش ایفا می‌کنند.
عوامل برتری و پایداری بنگاههای بزرگ چیست؟
سخنران دیگر این رویداد، رئیس سازمان مدیریت صنعتی بود که در بیست و چهارمین دوره رتبهبندی شرکت‌های برتر ایران عوامل برتری و پایداری بنگاههای بزرگ را اعلام کرد. ابوالفضل کیانی بختیاری گفت: هوش نوآوری توانایی شناختی انسان برای مشاهده مشکلات و فرصت‌‌‌ها به شیوه‌‌‌ای جدید و کشف راهحلهای جدید در پاسخ به چالش‌‌‌های پیچیده است. به عبارت دیگر، هوش نوآوری پاسخی به پیچیدگی است. هوش نوآوری نیاز رهبران در محیط‌‌‌های غیرپیش‌بینی است. محیط‌‌‌های امروز محیط‌‌‌های پرتغییر، با پیچیدگی بالا، پرابهام با عدم‌قطعیت هستند که عدم‌اطمینان، تغییرات سریع، ابهام و پیچیدگی را به همراه دارند.
وی اشتباهات رایج در این محیط را شامل رویکرد دستوری به نوآوری، ساده‌‌‌انگاری مسائل پیچیده، محدود کردن سطح نوآوری به رهبران و مدیران ارشد، نداشتن استراتژی و برنامه نوآوری و ضعف دانشی رهبران درباره نوآوری و شیوه پیاده‌سازی آن دانست.
رئیس سازمان مدیریت صنعتی، در پاسخ به این پرسش که «آیا هوش نوآوری برای محیط غیرقابل پیش‌بینی کافی است»، گفت: رهبران علاوه بر هوش نوآوری به دو نوع هوش دیگر نیاز دارند؛ هوش هیجانی و هوش تحلیلی. هوش نوآوری شامل شناسایی مساله با رویکرد نوآوری و کشف راهحلهای جدید برای آن است. از سوی دیگر هوش تحلیلی استفاده از سواد و مهارت‌‌‌های ریاضی برای شناسایی و حل مساله، استفاده از حافظه برای حل مشکلات پیچیده و استفاده از منطق برای حل مساله است. اما هوش هیجانی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت روابط است.
وی، تفکر واگرا و تفکر همگرا را ابزارهای هوش نوآور دانست. تفکر واگرا تولید انبوهی از راهحلهای جدید برای یک مساله از طریق ترکیب، تجزیه یا مرتب کردن ایده‌‌‌های موجود و جدید و تفکر همگرا اصلاح ایده‌‌‌ها و اکتشاف بهترین جنبه‌‌‌های هر ایده برای رسیدن به راه‌‌‌حل نوآورانه است.
کیانی بختیاری، هنر رهبران را تفکر درباره تفکر نامید و تصریح کرد: آگاهی از اینکه در هر موقعیتی و در مواجهه با هر مساله‌ای، باید از کدام هوش و تفکر استفاده کرد. وی افزود: هوش نوآوری پاسخی برای مسائل پیچیده، غیرخطی و پیش‌بینی‌‌‌ناپذیر است. استفاده از این هوش برای مسائل خطی و تکرارشونده موجب اتلاف زمان برای رسیدن به راه‌‌‌حل مناسب، پیچیدگی راه‌‌‌حل و صرف منابع زیاد برای اجرای راه‌‌‌حل می‌شود. هوش نوآوری در صورت پرورش یافتن، به شکل تفکر نوآورانه بروز می‌‌‌یابد. تفکر نوآورانه فرآیند حل مسائل از طریق کشف، ترکیب و مرتب کردن ایده‌‌‌ها (تفکر واگرا) برای رسیدن به بهترین روش جدید حل مساله (تفکر همگرا) است.
وی، توجه به رویکرد‌های بین‌المللی نوپدید فناورانه و صنعتی را از دیگر عوامل برتری و پایداری بنگاههای بزرگ دانست و انقلاب صنعتی چهارم را فناوری‌های پیشرفته، در راستای منافع اقتصادی، اجتماعی و رفاه شهروندان نامید. کیانی بختیاری تصریح کرد: نسل پنجم صنعت اهداف و گستره‌‌‌ای فراتر از تولید کالاها و خدمات و سودآوری دارد و بر سه عنصر انسان، پایداری و تاب‌آوری بنا شده است.
رئیس سازمان مدیریت صنعتی، حرکت به سوی پارادایم حکمرانی هوشمند را در گرو اقتصاد چرخشی، اقتصاد کیک، اقتصاد اشتراکی، اقتصاد سبز و اقتصاد دیجیتال دانست. رئیس سازمان مدیریت صنعتی، سازمان‌های دو سو توان را عامل توسعه صنعتی و درآمدزایی و توسعه مناطق کم‌برخوردار و انجام فعالیت‌‌‌های زیست‌سازگار خواند و گفت: سازمان‌های هیبریدی از دیگر ابزارهای حرکت به سوی ایجاد سازمان‌های نوپدید منطبق با ملاحظات اجتماعی و زیستمحیطی هستند. سازمان‌های هیبریدی گونه‌‌‌ای از سازمان‌های دوسوتوان است که از یکسو دارای ماموریت فرهنگی اجتماعی و زیستمحیطی و از سوی دیگر به دنبال کسب سود و درآمدزایی است.
وی افزود: نظریه اقتصاد دوناتی در سال ۲۰۱۲ توسط کیت ریورث مطرح شد. در پارادایم سازمان‌های دوناتی هدف اول حفظ پایداری محیط‌زیست و عدم‌تجاوز از سقف زیستمحیطی و هدف ثانویه کسب درآمد است. رهبران سازمان‌های دوناتی، ملاحظات زیستمحیطی را در تمامی تصمیمات خود وارد می‌کنند. سازمان‌های دوناتی سازمان‌هایی مبتنی بر مسوولیت اجتماعی هستند و در نهایت سازمان‌های شهروند-شرکتی نمونه دیگری از سازمان‌های نوپدید است.
کیانی بختیاری، با اشاره به این موضوع که ماهیت شرکت‌ها در سراسر دنیا در حال تغییر است، گفت: شرکت‌ها دیگر فقط یک ماهیت حقوقی ندارند که هدف اول آن سودآوری و پاسخگویی به سهامداران است؛ شرکت‌ها به شهروندانی تبدیل شده‌‌‌اند که در قبال جامعه مسوول هستند و باید به شهروند شرکتی خوب تبدیل شوند.
رئیس سازمان مدیریت صنعتی، چهارمین عامل از عوامل برتری و پایداری بنگاههای بزرگ را توجه به رویکرد دولتها در صنعت سبز دانست و خاطرنشان کرد: سبزسازی صنایع موجود به معنای اصلاح فرآیندهای صنایع موجود (صرف نظر از اندازه، بخش یا مکان) به‌‌‌گونه‌‌‌ای که در تمام مراحل پیش، حین و پس از تولید (محصول یا خدمت) کمترین آثار زیستمحیطی ممکن ایجاد شود. برخی از اقدامات اساسی در سبزسازی، استفاده کارآتر از منابع، استفاده از منابع تجدیدپذیر، حداقل استفاده از سوخت‌‌‌های فسیلی و حداقل تولید گازهای گلخانه‌‌‌ای است. از سوی دیگر، توسعه صنایع سبز، توسعه کسب‌وکارها و صنایعی که هدفشان ایجاد پایداری در محیط‌زیست است. صنایعی نظیر بازیافت مواد، مدیریت ضایعات، تصفیه آب، حمل‌‌‌ونقل ضایعات و…. دوگانه‌‌‌زدایی دیگر رویکرد دولتها در صنعت سبز است. در صنعت سنتی، فعالیت صنعتی به معنی «خیر» در رشد اقتصادی و «شر» برای محیط‌زیست است. اما در صنعت سبز، زوجیت خیر اقتصادی و شر اقتصادی از بین می‌رود و زوج جدیدی تشکیل می‌شود. چهارمین رویکرد، صنایع دوستدار محیط‌زیست است.
کیانی بختیاری، گفت: صنایعی از مواد اولیه پایدار برای تولید استفاده کرده و محصولات دوستدار محیط‌زیست تولید می‌کنند. محصولات دوستدار محیط‌زیست محصولاتی هستند که هم در چرخه تولید، هم مصرف و هم بازیافت، آسیبی به محیط‌زیست وارد نمی‌‌‌کنند. رشد اقتصادی صنایع سبز نشان‌‌‌دهنده افزایش اقبال عمومی به این صنایع است (توجه عمومی به مسوولیت اجتماعی) و شاید در آینده صنایع غیرسبز، به‌‌‌طور روزافزون مورد اقبال کمتر عمومی قرار گیرند و ایجاد الزامات قانونی در مورد گازهای گلخانه‌‌‌ای برای کشورهای در حال توسعه (توافق‌نامه پاریس و موارد مشابه) صنایع زیست‌سازگار را توجیه می‌کنند.
وی، در ادامه به مثال‌هایی از اقدامات شرکت‌های بزرگ در حکمرانی هوشمند پرداخت و یادآور شد: استفاده از زنجیره بلوکی در زنجیره تامین والمارت (استفاده از فناوری‌های نوظهور) برچسبهای RFID یا کیو-آر واحدهای نگهداری موجودی و استفاده از پهپاد برای سرشماری انبارها توسط آمازون (استفاده از فناوری‌های نوظهور ایربی‌ان‌بی و اوبر (اقتصاد اشتراکی)، تامین آب آشامیدنی برای کشورهای کم‌برخوردار و بازیافت قوطی و ظروف محصولات توسط پپسی کولا (دوسوتوانی سازمانی و اقتصاد چرخشی)، درج برچسبهای زیست‌سازگاری بر محصولات در کانادا، اتحادیه اروپا و آمریکا (اقتصاد سبز) از این جمله‌اند.
بازگشت به گذشته ۱۰۰ شرکت برتر ایران
تاریخچه بیست و چهار سال متوالی رتبهبندی شرکت‌های برتر از سال ۱۳۷۷ بخش دیگری از مباحث مطروحه در رویداد معرفی ۱۰۰شرکت برتر ایران بود. در این نشست درباره گذشته رتبهبندی ۱۰۰شرکت برتر ایران عنوان شد: در سال آغاز این رتبهبندی شرکت‌های برتر ایران از نظر شاخص میزان فروش رتبهبندی و معرفی می‌‌‌شدند. میزان اثرگذاری یک بنگاه اقتصادی درابعاد اقتصاد ملی با میزان فروش آن رابطه مستقیم دارد. بنابراین در رتبهبندی سال ۱۳۷۷ تعداد شاخصهای مورد ارزیابی یک شاخص و گزارش نتیجه رتبهبندی در یک بروشور ۴ صفحه‌ای گنجانده شد. اما مهم‌ترین اهداف رتبهبندی شرکت‌های برتر ایران تولید اطلاعات در مورد بنگاههای اقتصادی کشور و شفاف‌‌‌سازی فضای کسب و کار است. رتبهبندی شرکت‌ها از نظر میزان اثرگذاری در اقتصاد ملی، گسترش رقابت بین بنگاههای اقتصادی و استفاده از نتایج رتبهبندی برای کمک به برنامه‌ریزی اقتصادی در کشور صورت می‌پذیرد.
رتبه‌بندی‌های مشابه IMI-۱۰۰ در سطح جهان رتبهبندی Fortune ۵۰۰ است که ۵۰۰ شرکت بزرگ دنیا را رتبهبندی می‌کند. در سطح منطقه نیز رتبهبندی DS۱۰۰ که صد شرکت بزرگ کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی را رتبهبندی می‌کند. در سطح کشوری در کشورهای آمریکا، کانادا، ترکیه، هندوستان و… انجام می‌شود.
رئیس سازمان مدیریت صنعتی گفت: رتبهبندی IMI-۱۰۰ در سال ۱۴۰۰ شامل ۵۰۰ شرکت است. ۵۰۰ شرکت بر اساس بالاترین میزان فروش (درآمد) مشخص می‌‌‌شوند. ۵۰۰ شرکت بر اساس میزان فروش به پنج دسته صدتایی تقسیم می‌‌‌شوند و شرکت‌های هر دسته بر اساس ۳۲ شاخص دیگر با هم مقایسه و رتبهبندی می‌‌‌شوند. به این نحو شرکت‌هایی با هم مقایسه می‌‌‌شوند که از نظر اندازه تاحدودی به هم نزدیک هستند.
