گزارش اختصاصی عصرسرعت، واحد تولید متانول در کشور و سپس پتروشیمی زاگرس عسلویه در سال ۱۳۷۹ باعث شد ایران امروز نه تنها وارد کننده ی این کالای راهبردی نباشد بلکه به یاری متخصصان و نیرویِ توانمند داخلی ۴۰ درصد از تولید متانول در منطقه را در اختیار داشته باشد.
تولید فعلی متانول در جهان ۱۱۷ میلیون تُن است و سهم ایران ۸.۶ میلیون تُن است و تا سال ۱۴۰۵ به تولید ۲۲ میلیون تُن ظرفیت اسمی تولید نیز دست پیدا خواهد کرد.
پتروشیمی زاگرس با ظرفیت اسمی سه میلیون و سیصد هزار تُن در سال در بین ۵ تولید کننده ی بزرگ دنیا در تولید این محصول قرار دارد و باعث شده است ایران به عنوان یکی از قطب های تولید متانول در جهان شناخته شود.
۶۰ درصد متانول در ایران توسط مجتمع پتروشیمی زاگرس تولید می شود و متوسط تولید روزانه ی آن در حدود ۱۰ هزار تُن می باشد.
با اینکه در سال‌های اخیر بیشترین تحریم ها بر شرکت های پتروشیمی ایران انجام گرفته است اما مجتمع پتروشیمی زاگرس با سود خالص ۱۲ درصد و سود ناخالص ۳۲.۳ درصد نقش مهمی در رشد اقتصادی کشور ایفا کرده است.
تولید کنندگان متانول همواره در این سال‌ها ارز آورترین تولید کنندگان در صنعت پتروشیمی شناخته شده اند و در این میان پتروشیمی زاگرس با توجه به میزان تولید متانول در کشور و در راستای بهبود راندمان و فرآیند تولید و تقویت محصولات پایین دستی در توسعه ی زنجیره ی پایین دستی و تولید کاتالیست های این محصول استراتژیک که در حال حاضر دانش و تکنولوژی آن در کشور وجود ندارد اقدام به امضای یک سند راهبردی با عنوان سند تحول متانول در کشور فی مابین این مجتمع عظیم صنعتی با پژوهشگاه ماشینی و مهندسی شیمی کرده است.
این سند راهبردی سبب تکیه بر دانش داخلی ، انتقال دانش و تکنولوژی ایرانی و تقویت زنجیره ی پایین دستی این محصول خواهد شد و ۲۴ محصول پایین دستی شامل اوره فورمالدایت ها و اسید اَسِتیک در حوزه ی MTO و MTP و دیگر محصولات مورد تغییر و تحول ویژه قرار خواهند گرفت و به تسریع و تسهیل روند بومی سازی کمک خواهد شد . در این راستا مطالعات و دانش فنی اولین واحد اتانول سنتزی در کشور مورد بررسی قرار گرفته است و در حال اجراست که در کشور بی سابقه است و سبب ساز قطع واردات اتانول سنتزی در کشور خواهد شد . براین اساس علاوه بر تامین داخل بخش مهمی نیز جهت صادرات مخصوصاً به کشورهای حوزه ی خلیج فارس اختصاص می یابد که در ارز آوری برای کشور نقش بسیار مهمی ایفا خواهد کرد.
سرمایه گذاری در پروژه های جدید، چشم انداز این مجتمع عظیم صنعتی خواهد بود و ایجاد واحد MTO در جهت تحول محصولات تولیدی پروپیلِن و پلی پروپیلن خواهد بود و واحدهای LD و HD در حوزه ی پلیمر در دست رایزنی با سرمایه گذاران خارجی است.
همچنین با توجه به ظرفیت تولید متانول در کشور با تکیه بر دانش فنی و نیروی متخصص داخلی استفاده از متانول به عنوان یک سوخت پاک و دوستدار محیط زیست به جای بنزین مورد بررسی قرار گرفته است و در آینده ی نزدیک به منصه ی ظهور خواهد رسید . این امر در کاهش وارادت بنزین نقش تاثیر گذاری خواهد داشت زیرا با نظر کارشناسان این حوزه با توجه به کمبود منابع انرژی در آینده مصرف اتانول به عنوان یک سوخت پاک و یا در تولید هیدروژن مصرفی پیل های سوختی ، بسیار مورد توجه است و آینده ی صنایع را طوری دیگر رقم خواهد زد.
از مشکلات و چالش هایی که در جهت رسیدن به تولید اسمی در مجتمع پتروشیمی زاگرس وجود دارد قطعی گاز در صورت عدم پرداخت صورت حساب و محدودیت مصرف انرژی گاز در سه ماهه فصول سرد و قیمت گذاریِ هاب های اروپایی در نرخ گاز و سرویس های جانبی در بحث تامین و در حوزه ی نهایی سازی قیمت ها را می توان عنوان کرد.
مشکل کمبود گاز و عدم تامین خوراک پایدار و یا افزایش نرخ خوراک و همچنین نوسانات نرخ ارز و گرانی یوتیلیتی منجر به افزایش قیمت تمام شده ی محصول و عدم تولید ۱۰ هزار تُن در روز خواهد شد و در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار سود آوری این بزرگترین شرکت تولید کننده ی متانول در کشور را کاهش می دهد.
هم افزایی و همدلی دولت با مجموعه های پتروشیمی در کشور با طرح قرارگاه توسعه ی صنایع پتروشیمی در دستور کار قرار گرفته است و مجتمع عظیم پتروشیمی زاگرس امیدوار است دولت با حمایت بخش خصوصی در سال جهش تولید با مشارکت مردم ظرفیتهای ناشناخته حوزه ی پتروشیمی را مرتفع سازد . این مجتمع درصدد است با توجه به نقش پتروشیمی در شاخص های کلان اقتصاد ملی و اشتغال زایی و تداوم تولید و توسعه ی صنایع ، در رشد تولید گام های چشمگیری بردارد.
