مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی گفت: هر چند با توجه به شرایط اقتصادی کشور، بهره برداری از منابع معدنی اجتناب ناپذیر است اما تداوم این روند و عدم اصلاح روش های فعلی منجر به یک فاجعه بزرگ زیست محیطی در آینده خواهد شد.
سیروس داودی در تبریز اظهار داشت: دو هزار و ۶۵۰ معدن ثبت شده در استان داریم که حدود ۸۵۰ مورد از این معادن فعال هستند و بیش از یک هزار و ۸۰۰ معدن نیز در مرحله ثبت، دریافت مجوز و یا انجام عملیات اکتشاف قرار دارند و در مجموع دو سوم سطح آذربایجان شرقی در محدوده ثبت شده این معادن قرار می گیرد.
وی افزود: محوریت این فعالیت های معدنی نیز در منطقه ارسباران متمرکز شده و هشت دهم جنگل های این منطقه در محدوده معادن واقع هستند و هر چند با توجه به شرایط اقتصادی کشور، بهره برداری از این منابع اجتناب ناپذیر است اما تداوم این روند در آینده منجر به یک فاجعه بزرگ زیست محیطی خواهد شد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از این اتفاق باید به سمت اصلاح روش های استخراج برویم چرا که برای نمونه در اروپا ضمن استخراج معادن به صورت زیرسطحی و زیرزمینی، نسبت به حفظ و احیای اراضی جنگلی نیز اقدام می کنند اما غالب بهره برداری ها از معادن ما به صورت سطحی و با تخریب منابع طبیعی صورت می گیرد.
منطقه ارسباران در شمال غربى آذربایجان شرقى مشتمل بر چهار شهرستان اهر، کلیبر، ورزقان و جلفا، یکى از سحرانگیزترین مناطق کشور و جلوه گاه شکوه طبیعت در سرزمین اسلامى ایران است. کوههاى صعب العبور و سر به آسمان کشیده ارسباران موجب شده است که این منطقه، سالهاى متمادى بافت طبیعى خود را حفظ کرده و چهره استوارش از گزند حوادث روزگار مصون بماند.
ارسباران به خاطر وجود کوههاى سرسبز، جنگل هاى زیبا، مراتع غنى و رودهاى پرآب، از زیبایى دل انگیزى برخوردار است و مى توان گفت کانون تجمع زیبایى، شکوه و عظمت طبیعت، قدمت تاریخى، تنوع گونه هاى گیاهى و جانورى است.
جنگل هاى ارسباران با ۱۳۰ هزار هکتار وسعت که از شهرت جهانى برخوردار است در مناطق کلیبر، میشه پاره، منجوان شرقى و غربى، دیزمار شرقى و کیوان گسترده شده و داراى بیش از ۱۸۰ گونه درختى و درختچه اى است. بخشى از جنگل هاى این منطقه با وسعت ۷۸ هزار و ۵۶۰ هکتار در محدوده شهرستان کلیبر قرار دارد و در سال ۱۹۷۶ در شمار اندوختگاههاى زیست کره برنامه انسان و کره مسکون (MAB) قرار گرفته، محل انحصارى رویش گونه هاى نادرى از گیاهان و یگانه زیستگاه یکى از نادرترین پرندگان به نام سیاه خروس است.
همچنین پناهگاه و جنگل معروف آنزا در شهرستان کلیبر با گونه هاى مختلف حیات وحش نیز از سوى این برنامه وابسته به سازمان ملل، به عنوان یکى از مناطق جنگلى ارزشمند جهان معرفى شده است.
مراتع ارسباران با ۶۷۴۰۰ هکتار وسعت علاوه بر اینکه رویشگاه گونه هاى متنوع گیاهى است مهمترین منبع تغذیه دام عشایر منطقه محسوب مى شود. پوشش گیاهى مراتع ارسباران بسیار متنوع است به طورى که بیش از ۷۵۵ گونه آن فقط در منطقه حفاظت شده شناسایى شده است.
به استناد آثارى که اخیرا در مناطق سونگون و لیقان کشف شده ارسباران مهد تمدن انسانها در دوران پیش از تاریخ بوده و به گواهى آثار بسیارى که از دوره هاى مختلف تاریخى از انسانهاى اولیه و همچنین سنگ نوشته ها در این سرزمین به یادگار مانده، منطقه اى است که ریشه در اعماق تاریخ دارد و در زمانهاى دور شاهد جریان زندگى و تحولات تاریخى بوده است.
برخى از بناها و آثار به یادگار مانده از دورانهاى پیش در منطقه ارسباران عبارتند از: مجموعه تاریخى ـ فرهنگى آرامگاه شیخ شهاب الدین اهرى، بازار اهر، مسجد جامع اهر یادگار دوره سلجوقیان و اتابکان آذربایجان، قلعه کلهر، قلعه چوشون، قلعه بابک و دهها اثر تاریخى ـ فرهنگى دیگر که داراى ارزشهاى فرهنگى و تاریخى در سطح جهانى هستند.
