یکی از اولویت های دولت مردمی طراحی نقشه راه اقتصاد کشور با هدف تحقق رشد اقتصادی پایدار و پیشبرد آن از طریق سازمان دهی، هماهنگی و هم افزایی وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی است.
معاون اول رئیس جمهور با تمرکز و اختیارات ویژه‌تری نسبت به گذشته، مسئولیت پیگیری این موضوع را بر عهده دارد. فارغ از فعالیت‌های جاری که در حوزه وظایف دستگاه‌های زیرمجموعه قوه مجریه، با نگاهی به عملکرد دو سال گذشته دولت اهمّ طرح‌های کلانی و ملی و برخی اقدامات شاخص در هشت دسته قابل ارائه است.
۱- تعریف طرح‌های پیشران
به منظور پیشرفت کشور در حوزه صنایع پتروشیمی و فلزی- معدنی، ۴۸ پروژه بزرگ ملی با سرمایه‌گذاری ۱۷. ۳ میلیارد دلار و برای بهره‌برداری در بازه ۴۸ ماهه دولت مردمی طراحی و تعریف شده است. این پروژه‌ها در حوزه‌های «اکتشاف و استخراج معادن»، «زنجیره‌های فولاد و مس»، «پتروپالایش»، «نیروگاه» و «ایجاد زیرساخت» با مسئولیت اجرا و تأمین مالی شرکت‌های «مجتمع فولاد مبارکه»، «شرکت معدنی و صنعتی گل گهر»، «شرکت ملی صنایع مس ایران»، «شرکت معدنی و صنعتی چادرملو»، «پتروشیمی خلیج فارس»، «شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات» و «شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان» در بهمن ماه سال ۱۴۰۰ در ۱۳ استان و ۲۷ شهرستان آغاز گردید که با در نظر گرفتن طول دوره ساخت (حدود ۴۸ ماه)، انتظار می‌رود تمامی پروژه‌ها در اواخر سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری برسند. با اجرای پروژه‌های مذکور، ۴۰ میلیون تن محصولات معدنی (زنجیره فولاد و مس)، ۱۴ میلیون تن محصولات پتروپالایش (فرآورده و محصولات پتروشیمی)، ۳ هزار مگاوات برق، ۲۰ میلیارد دلار درآمد سالانه برای شرکت‌ها، ۱۱ میلیارد دلار صادرات، ۸۵ هزار شغل جدید (۲۱ هزار شغل مستقیم و ۶۴ هزار شغل غیرمستقیم) ایجاد خواهد شد. میزان پیشرفت پروژه‌های مذکور در طول ۱۶ ماه عملیات اجرایی در گروه صنایع پتروشیمی با ۶ پروژه ۷ درصد و در گروه صنایع فلزی ـ معدنی با ۴۲ پروژه ۲۹ درصد بوده است. میانگین پیشرفت پروژه‌ها حدود ۱۶ درصد است.
۲- انتقال آب از دریا و مدیریت تنش‌های آبی
با توجه به بروز خشکسالی در کشور خصوصاً در نواحی جنوب شرق و مرکزی ایران از ابتدای دولت طراحی و تکمیل ۵ خط انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان در دستور کار قرار گرفت و به طور ویژه با جلسات مستمر از سوی معاون اول پیگیری شد. علاوه بر این، با توجه به تنش‌های متعدد آبی در کشور، مدیریت بهینه پهنه‌های آبی در کشور برای رفع نیاز‌های شرب، کشاورزی و صنعتی در طول دو سال گذشته با جدیت دنبال شده است. تلاش برای حل مشکلات سیستان و بلوچستان با توجه به عدم دریافت حقابه هیرمند، تأمین آب شرب از طریق خط انتقال و همچنین رسیدگی به آخرین وضعیت دریاچه ارومیه از جمله موارد مهم در این زمینه بوده است.
خط یک با ۸۲۳ کیلومتر که بخشی از آن در دولت گذشته افتتاح شده بود به پیشرفت فیزیکی ۹۶ درصد رسیده است.
خط دو به طول ۷۳۰ کیلومتر به موازات خط اول ( برای تأمین آب استان‌های کرمان و یزد) حدود ۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
خط سه به طول ۱۱۴۱ کیلومتر؛ فاز اول(۵۳۰ کیلومتر) آن که آب را از انتهای خط یک به اصفهان (با هدف تأمین آب صنایع استان) می‌رساند به پیشرفت فیزیکی ۳۷ درصد رسید.
خط چهار به طول ۱۳۴۲ کیلومتر شامل کریدور شرق (استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی) حدود ۱۳ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
خط پنج شامل استان فارس و بخش‌هایی از هرمزگان، ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
۳– نهضت احیای واحد‌های تعطیل یا نیمه تعطیل
دولت مردمی در ابتدای شروع به کار با حجم زیادی از واحد‌های تولیدی تعطیل و یا نیمه تعطیل روبرو بود که رسیدگی به وضعیت و احیای آن‌ها می‌توانست رشد تولید و اشتغال را با هزینه‌های کمتری به دنبال داشته باشد. از همین رو نهضت احیای این واحد‌ها در دستور کار قرار گرفت. در طول دو سال گذشته بیش از ۶۷ هزار واحد تولیدی کوچک، متوسط و بزرگ که از چرخه اقتصاد ملی خارج شده بودند، رصد و شناسایی شد و اقدامات حمایتی لازم از آن‌ها در دستور کار قرار گرفت. با تدوین آیین‌نامه‌ها، تسهیل امور، رفع موانع و انعقاد تفاهم نامه‌های متعدد برای تأمین مالی، حدود ۵۴۰۰ واحد تولیدی شاخص به چرخه کار و فعالیت باز گشتند و در نتیجه آن، ۱۱۶ هزار میلیارد تومان سرمایه و ۱۱۸ هزار شغل احیا شده است.
۴- توسعه کریدور‌های حمل و نقل بین‌المللی
ترانزیت و حمل و نقل بین‌المللی همواره یکی از مزیت‌های اساسی برای توسعه و ایجاد درآمد در کشور بوده که متأسفانه در طول سالیان گذشته توجه کافی به آن نشده است. از همین رو و با توجه به شرایط خاص پیش آمده بعد از جنگ اوکراین، تکمیل کریدور‌های بین‌المللی شمال-جنوب و شرقی-غربی در دستور کار دولت قرار گرفت. از جمله پروژه‌های ترانزیتی مهم می‌توان به راه آهن چابهار- سرخس، رشت- آستارا و رشت- انزلی اشاره کرد. مهمترین دستاورد دولت در این حوزه، انعقاد نهایی قرارداد راه آهن رشت-آستارا با روسیه است که پس از اتمام، می‌تواند کریدور بین‌المللی شمال جنوب را تکمیل نموده و درآمد سرشاری را از این بابت نصیب کشور کند.
۵- مدیریت مقابله با کرونا و تأمین واکسن
با توجه به فوت روزانه ۷۵۰ نفر به دلیل شیوع کرونا در همان روز‌های اولیه آغاز به کار دولت، کارگروه ویژه‌ای برای مقابله با این بیماری و خصوصاً تأمین و تولید واکسن تشکیل شد. در نتیجه اقدامات و تلاش‌های شبانه روزی، حدود ۱۵۰ میلیون دوز واکسن وارد کشور شد و ۹۰ درصد مردم کشور واکسینه شدند. همچنین با حمایت از تولید واکسن‌های داخلی، ایران توانست به ذخیره مناسبی از واکسن کرونا (از جمله ۶۰ میلیون دوز واکسن برکت) برای سال‌های آتی دست یابد و نیاز خود را از داخل تأمین نماید.
۶- محرومیت زدایی و گسترش عدالت اجتماعی
توجه و نگاه ویژه به روستا‌ها و مناطق محروم از جمله اهداف اساسی دولت مردمی بوده که به طور مستمر پیگیری شده است. در همین راستا به ۱۵۰۰ روستای جدید آبرسانی شده و شاخص بهره‌مندی روستا‌ها به آب شرب از ۷۶ درصد به ۷۹. ۴ درصد ارتقا یافته است. در حوزه راه‌سازی روستایی نیز ۱۵۰۰ کیلومتر راه روستایی ایجاد و ۱۵۰۰ کیلومتر نیز روکشی مجدد شده و شاخص برخورداری تعداد روستا‌ها از راه آسفالته از ۷۸ درصد به ۸۲ درصد ارتقای یافته است. با اجرای طرح‌های مسکن روستایی نیز شاخص مقاوم‌سازی منازل روستایی از ۴۹ درصد به ۵۱ درصد بهبود یافته و در حوزه مدارس روستایی نیز ۴۳۵۰ کلاس درس جدید ساخته شده است.
۷ – فروش و صادرات نفت و گاز
در نتیجه فعالیت‌های دولت مردمی، فروش و صادرات نفت نسبت به ماه‌های آخر دولت دوازدهم رشد ۴۰ درصدی داشته و به متوسط ۱. ۱ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. در حوزه صادرات گاز نیز رکورد ۷. ۸ میلیارد متر مکعب به دست آمده و وصول درآمد‌های حاصل از فروش نفت و گاز جهشی ۵۷۰ درصدی داشته است.
۸- توسعه همکاری‌ها و تعاملات بین‌المللی
توجه به تقویت روابط با همسایگان و ارتقاء روابط منطقه‌ای برای خنثی کردن اثر تحریم‌ها، رویکرد مورد تأکید دولت مردمی بوده است. حضور فعال در دو دوره اجلاس نخست وزیران کشور‌های عضو سازمان همکاری‌های شانگ‌های، حضور فعال در دومین همایش اقتصادی خزر در مسکو و برگزاری دومین نشست ساز و کار عالی روابط ایران و چین از جمله اقدامات اساسی در این حوزه بوده است. تشکیل کارگروه‌های ویژه با کشور‌های چین، روسیه، هند، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، ترکیه، عراق، سوریه، قطر، عمان، امارات، ونزوئلا، کوبا، برزیل، آذربایجان، ارمنستان، بلاروس و کشور‌های آفریقایی از جمله اقدامات دیگر دولت در حوزه توسعه دیپلماسی بوده است.
