شرکت فولاد مبارکه اصفهان همگام با جهت‌گیری انجمن جهانی فولاد، ضمن بررسی حوادث فرایندی طی سالیان گذشته، اقدام به برنامه‌ریزی برای آموزش در زمینه مدیریت ایمنی فرایند (Process Safety Management) در حوزه بهداشت، ایمنی و محیط زیست کرده است.
سرمایه‌گذاری این شرکت در حوزه محیط زیست، بالغ بر یک میلیارد دلار بوده که حاکی از اهتمام ویژه بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد کشور به مسائل زیست‌محیطی است. لازم به ذکر است که بخش قابل توجهی از آب مصرفی شرکت فولاد مبارکه از طریق تصفیه مجدد پساب و بازگردانی آن به چرخه تولید و همچنین تصفیه فاضلاب شهرهای هم‌جوار تامین می‌شود.
رعایت قواعد و اصول مرتبط با بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)، یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین مبانی توسعه پایدار در جوامع مختلف به شمار می‌اید و این مهم، نقش بسزایی در حفظ سلامتی نیروی انسانی و افزایش بهره‌وری تولید در بخش معدن و صنایع معدنی به ویژه فولاد دارد. هم‌زمان با پیشرفت دانش و تکنولوژی و به‌کارگیری ماشین‌آلات و دستگاه‌های روز در خطوط مختلف تولید، به‌روزرسانی دستورالعمل و استانداردهای موجود در حوزه HSE نیز باید بیش از پیش در دستور کار واحدهای معدنی و فلزی قرار بگیرد تا ضمن حفظ و رعایت ایمنی و کاهش حداکثری حوادث و خطرات احتمالی، بتوان در مسیر توسعه و رشد تولید گام برداشت. در واقع هدف از اجرای این قوانین و استانداردها افزایش رضایت شغلی و بهره‌وری نیروی انسانی، حصول اطمینان عمومی از طریق تعالی در مسیر توسعه، ارتقای فرهنگ ایمنی در محیط کار در راستای افزایش تعهد به مسئله ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و در نهایت بهبود وضعیت کمی و کیفی ایمنی و سلامت کارگران جهت مواجهه کمتر با خطرات، عوامل زیان‌آور محیط کار و کاهش آسیب‌ها و هزینه‌های مختلف است.
مدیریت ایمنی مبتنی بر ریسک در فولاد مبارکه
شرکت فولاد مبارکه اصفهان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در کشور، همگام با تدوین چهار استراتژی اصلی خود یعنی استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود، توسعه کمی، کیفی و متوازن، توسعه پایدار و تبدیل شدن به صنعت سبز و تمرکز بر نوآوری و فناوری‌های نوین، همواره نگاه ویژه‌ای به اجرای کامل قوانین و مبانی مرتبط با HSE در نواحی مختلف تولید و همچنین شرکت‌های زیرمجموعه داشته است. مدیریت ایمنی مبتنی بر ریسک، مدل مدیریت ایمنی در شرکت فولاد مبارکه است و واحد ایمنی به عنوان تدوین‌کننده استراتژی و برنامه‌های ایمنی در این مجموعه، با انجام بازرسی‌های منظم و دوره‌ای ایمنی در خطوط مختلف تولید، نقش کلیدی در ایجاد محیطی ایمن در سازمان دارد و با نظارت دقیق و هوشمندانه بر عملکرد کارکنان در حوزه HSE، در راستای کاهش حوادث و سوانح احتمالی گام برمی‌دارد.
در این راستا، اقدامات گسترده‌ای در شرکت فولاد مبارکه طی سالیان اخیر انجام شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به حمایت و تعهد عملی مدیریت شرکت به مقوله ایمنی، تهیه لوازم حفاظت فردی استاندارد متناسب با خطرات فعالیت افراد در نواحی مختلف شرکت جهت تامین ایمنی شخصی، تهیه دستورالعمل‌های ایمنی و کاری جهت آگاهی از مخاطرات فعالیت‌ها، تهیه برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمایی (SDS) جهت کنترل مخاطرات مواد شیمیایی خطرناک، اجرای دوره‌های آموزش ایمنی (بدو استخدام، دوره‌ای و حین خدمت)، شناسایی خطرات و ارزیابی ریسک‌ها، انجام ممیزی و ارزیابی‌های ماهیانه به منظور اطمینان از عملکرد سیستم‌های ایمنی، ایجاد نظام ارزیابی عملکرد جهت پایش رفتارهای پرسنل، ایجاد رویه مناسب جهت مدیریت پیمانکاران در زمینه ایمنی، تهیه و نصب تابلوها و علائم هشداردهنده متناسب با خطرات در محیط کارخانه، ایجاد رویه مناسب جهت کنترل ابزار مورد استفاده در فعالیت‌ها (سیم‌بکسل‌ها، ادوات باربرداری، ابزارهای دستی و …)، ایجاد رویه مناسب جهت اطمینان از سلامت مکانیزم‌های باربرداری و جابه‌جایی بار، انجام فعالیت‌های فرهنگی جهت افزایش آگاهی کارکنان مانند تهیه موشن‌گرافی، فیلم مستند حوادث و انیمیشن‌های ایمنی، پمفلت و بروشورهای ایمنی و…، تهیه اینفوگرافی خطرات مهم نواحی مختلف جهت آگاهی افراد، برگزاری سمینارها و همایش‌های تخصصی ایمنی، ایجاد نظام مشارکتی کارت سبز، پیشنهادات و ثبت تجربه جهت مشارکت پرسنل و ایجاد نقش در زمینه ایمنی و سیستم نظارت بر عملکرد ایمنی واحدها و پایش واحدها به صورت ماهیانه، اطلاع‌رسانی حوادث به منظور پیشگیری از وقوع مجدد آن‌ها با تهیه شرح یک حادثه و مکانیزه‌سازی ثبت حوادث و برگزاری کمیته‌های بررسی حوادث و بررسی رویدادهای شدید به روش تریپود بتا (TRIPOD BETA) و انجام مطالعات تحقیقاتی با مشارکت دانشگاه‌های مختلف در زمینه ارتقای سطح ایمنی کارکنان اشاره کرد.
علاوه‌براین، شرکت فولاد مبارکه تشکیل کمیته و اجرای مدیریت ایمنی فرایند (Process Safety Management) را از ابتدای سال جاری در دستور کار خود قرار داده که ایجاد سیستم ارزشیابی خطرات، تجزیه‌وتحلیل ریسک استقرار، حفظ سیستم مدیریت و کنترل ریسک، تلاش در راستای تعالی با بهره‌گیری از تجارب و آموزه‌های پیشین، بهبود مستمر در راستای اطمینان از اثربخشی سیستم و برقراری و حفظ آرامش و هوشیاری در سازمان در راستای آسیب‌پذیری در مقابل مخاطرات، از جمله شاخص‌های این مهم به شمار می‌آیند. همچنین تمهیدات لازم در راستای مدیریت ایمنی پیمانکاران در این شرکت اندیشیده شده است و بررسی برنامه جامع (Plan) ایمنی و سوابق پیمانکاران، دانش مرتبط با ایمنی تجهیزات حفاظت فردی، تعیین مسئولیت‌ها و روند آموزشی در تایید صلاحیت پیمانکار و بازنگری فرایند تایید صلاحیت پیمانکاران، از جمله اقداماتی است که در راستای تایید صلاحیت پیمانکاران در حوزه HSE انجام می‌شود.
شرکت فولاد مبارکه در حوزه سلامت کارکنان (خدمات طب کار و درمان فولاد مبارکه) در راستای حفظ و ارتقای سلامت کارکنان و خانواده آن‌ها، اقدامات بسیاری را انجام داده است. انجام معاینات سلامت شغلی کارکنان جدیدالاستخدام، نظارت بر انجام معاینات طب کار پیمانکاران، انجام معاینات ویژه کلیه بانوان شاغل در شرکت فولاد مبارکه، مکانیزه‌سازی سیستم مرخصی‌های پزشکی کارکنان، به‌روزرسانی سیستم معاینات دوره‌ای، همکاری با دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پروژه تدوین نظام جامع سلامت فولاد مبارکه، اجرای غربال‌گری سیلیکوزیس برای کارکناان در معرض خطر، همکاری با واحد بهداشت حرفه‌ای و ارگونومی در راستای برقراری ارتباط میان نرم‌افزارهای سلامت، ارائه خدمات اورژانسی به کلیه مصدومان و حادثه‌دیدگان شرکت و پیمانکاران، همکاری کامل با سازمان آتش‌نشانی و ارائه خدمات مددکاری درمان به کلیه مصدومان و حادثه‌دیدگان شرکت اشاره کرد.
پیشروی فولاد مبارکه در مسیر تولید فولاد سبز
سرمایه‌گذاری بالغ بر یک میلیارد دلار در حوزه محیط زیست، بیانگر اهمیت فراوان این مقوله برای بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در کشور است. نظام مدیریت زیست‌محیطی در شرکت فولاد مبارکه مشتمل بر شناسایی، ارزیابی و اولویت‌بندی جنبه‌های زیست‌محیطی و ممیزی‌های داخلی و بیرونی، سیستم مانیتورینگ آلاینده‌ها، اجرای طرح اسکادا (سامانه کنترل و جمع‌آوری داده) در حوزه محیط زیست، مدیریت جامع پسماندها و ضایعات و برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات بهبود است. این نظام بر اساس استاندارد ISO14001 طرح‌ریزی شده و دامنه اجرای آن در تمام واحدهای تولیدی، پشتیبانی و ستادی در نظر گرفته شده است.
از جمله اقدامات زیست‌محیطی شرکت فولاد مبارکه طی ماه‌های اخیر می‌توان به مواردی همچون تصویب و پیاده‌سازی پروژه بزرگ کنترل انتشار غبار از سقف ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم، مطالعه توزیع عناصر بالقوه سمناک در محیط‌های مختلف در محدوده شرکت و زمین‌های کشاورزی اطراف آن، تعریف طرح پژوهشی و عملیاتی جهت بازیابی غبارات بگ‌هوس ناحیه فولادسازی، جمع‌آوری غبارات نقاط مختلف ناحیه آهن‌سازی و فولادسازی با مکنده‌های صنعتی، ساخت استخر سوم جهت ذخیره پساب تصفیه‌شده و تهیه و اجرای پمپاژ استخر سوم ذخیره پساب مجتمع، ایجاد کارخانه جهت فرآوری لجن کلاریفایرهای نورد گرم و پودرهای اکسیدی نورد سرد با رویکرد اقتصاد چرخشی، ساخت کارخانه بریکت‌سازی در واحد آهک با هدف تبدیل آهک ضایعاتی به آهک قابل استفاده در ناحیه فولادسازی، خریداری و نصب سه ایستگاه شاخص کیفیت هوا (AQI) در نقاط مختلف مجتمع، کاهش مصرف گاز در کوره‌های پیش‌گرم نورد گرم هم‌زمان با افزایش بهره‌وری کوره، بهینه‌سازی برج‌های خنک‌کننده سطح شرکت با هدف کاهش مصرف آب و انرژی، راه‌اندازی سامانه اسکادا (SCADA) محیط زیست و تجمیع اطلاعات اندازه‌گیری در آن، ساخت و راه‌اندازی سایت هواشناسی در سطح شرکت، مدیریت کلیه پسماندهای صنعتی از طریق سامانه جامع محیط زیست کشور، به‌کارگیری نرم‌افزار جامع محیط زیستی جهت ارزیابی عملکرد ماهیانه هر ناحیه در حوزه محیط زیست، ساخت و راه‌اندازی نیروگاه سیکل ترکیبی ۹۱۴ مگاواتی کلاس F، سرمایه‌گذاری در راه‌اندازی بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی کشور، سرمایه‌گذاری در پروژه انتقال ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب از دریای عمان به اصفهان و فلات مرکزی، خریداری ۵۰ عدد لکوموتیو و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل ریلی کشور جهت کاهش مخاطرات زیست‌محیطی و تدوین سند چشم‌انداز پنج ساله محیط زیستی برای اولین بار اشاره کرد.
بخش قابل توجهی از آب مصرفی شرکت فولاد مبارکه از طریق تصفیه مجدد پساب و بازگردانی آن به چرخه تولید و همچنین تصفیه فاضلاب شهرهای هم‌جوار تامین می‌شود. حق برداشت آب فولاد مبارکه از رودخانه زاینده‌رود در طراحی اولیه این شرکت، ۴۰ میلیون مترمکعب بوده که با اجرای طرح‌های تصفیه پساب و بازچرخانی، میزان برداشت آب به میزان قابل توجهی یعنی حدود ۱۶٫۴ میلیون مترمکعب کاهش یافته است. همچنین به منظور ارتقای فرهنگ مدیریت پسماند، ارزیابی‌های لازم در نواحی مختلف فولاد مبارکه بر اساس چک لیست نظام مدیریت پسماند انجام می‌شود. بر اساس رویکردهای تدوین‌شده در این شرکت، کلیه پسماندهای تولیدی تفکیک و جداسازی شده و یا در مکان‌های مناسب خودنگهداری می‌شوند. واحد محیط زیست فولاد مبارکه به صورت هفتگی و ماهیانه، وضعیت پسماند و دپوهای موجود در سطح نواحی مختلف شرکت را پایش و بررسی می‌کند و در صورت هرگونه مغایرت با قوانین زیست‌محیطی شرکت، اقدامات اصلاحی لازم انجام می‌شود.
