عصر سرعت: وحید یعقوبی معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در خصوص سهم تولیدات فولادی در بازار داخلی و خارجی، اظهار داشت: ما تا سال ۹۹ از حدود ۳۰ میلیون تُن تولید فولاد کشور، در مجموع و در قالب فولاد میانی و محصولات فولادی حدود ۹ میلیون تُن صادرات داشتیم. بر این اساس با وجود تحریمهای ظالمانه توانستیم ۳۰ درصد فولادمان را به دنیا صادر کنیم که سهم حدود ۷۰ درصدی صادرات‌مان را بیلیت، بلوم و اسلب تشکیل می‌دهد که اصطلاحاً فولاد میانی اطلاق می‌شود.
وی در ادامه گفت: پتانسیل صادراتی ما در زمینه محصولات فولادی است و اغلب کشورها خطوط نَوَرد پایین دستی را دارا هستند، به همین دلیل نیاز شمش فولادی ما در قالب‌های مختلف مانند بیلیت، بلوم و اسلب تعریف می‌شود.
معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در مورد شیوه به کارگیری فناوری‌های جدید و نحوه مقابله با تحریمها در صنعت فولاد اضافه کرد: صنعت فولاد کشورمان چهار مرتبه از سوی دولت آمریکا تحریم شد و به طور مشخص اسامی کارخانجات فولادی را نام برده و تحریم کردند. تحریمها بر صنعت فولاد و کارخانجات فولادی اثراتی گذاشت اما مانع صادرات ما نشد. یعقوبی ادامه داد: علی رغم همه تحریمهای سنگین و ظالمانه، اما تولید فولاد در کشور افزایش داشت، همچنین با وجود تحریمها ما شاهد افزایش صادرات بودیم و توانستیم درون بخش صنعت فولاد با تحریم مقابله کنیم؛ گفتنی است تحریمها اثر خود را در هزینه‌های فولادسازان گذاشت، در این میان اگر می‌توانستیم فولاد را به فرض نبود تحریمها با قیمت ۶۵۰ و یا ۷۰۰ دلار صادر کنیم، به دلیل هزینه‌های مالی ناشی از تحریم مجبور بودیم قیمت صادراتی را پایین تر بیاوریم و این امر طبیعتاً نسبت به شرایط بدون تحریم درآمد ارزی که صنعت فولاد به کشور آورد را طبیعتاً کمتر کرد.
یعقوبی با اشاره به اینکه تحریمها اثر منفی در زیرساخت‌های مورد نیاز صنعت فولاد داشته، بیان داشت: نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که اثر تحریمها در زیرساخت‌های مورد نیاز صنعت فولاد بسیار بیشتر از بخش فولاد بود بدین معنی که تحریمها سبب شده سرمایه گذاری در بخش گاز صورت نگیرد، در حوزه برق تجهیزات و سرمایه‌گذاری‌های لازم انجام نشود. در حال حاضر شاهد به وجود آمدن مشکلاتی برای فولادسازان در زمینه برق و گاز و همچنین در بخش حمل و نقل دریایی و رِیلی هستیم.
معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اضافه کرد: به نظر من سرمایه‌گذاری خارجی که باید در زیرساخت‌ها اتفاق می‌افتاد به دلیل تحریمها اتفاق نیفتاد و به همین دلیل زیرساخت‌های کشور از رشد صنعت فولاد عقب ماند.
یعقوبی سهم صنعت فولاد در تولید ناخالص ملی را حدود ۸ تا ۱۰ درصد ارزیابی کرد و گفت: صنعت فولاد یک صنعت استراتژیک محسوب می‌شود که بسیاری از صنایع پایین دستی را به دنبال خود می‌کشاند و یکی از شاخص‌های توسعه یافته در هر کشوری بحث نرخ رشد فولاد در آن کشور است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ایران در جایگاه دهم فولاد دنیا قرار دارد، تصریح کرد: در حالی ما در این جایگاه قابل اعتنا در جهان قرار داریم که در یک دهه گذشته از جایگاه دومین واردکننده خالص فولاد دنیا به دهمین تولید کننده برتر این صنعت در جهان و پانزدهمین صادرکننده فولاد در دنیا رسیدیم.
معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با توجه به اهمیت شرکت‌های فولادی یا معدنی در برنامه توسعه و پیشرفت ایران، بیان داشت: طبیعتاً براساس پارامترهایی که عرض شد، فولادی‌ها در توسعه کشور نقش به سزایی را ایفا می‌کنند. البته انتظارات این بوده که دولت زیرساخت‌های مورد نیاز صنعت فولاد را فراهم کند تا دغدغه و تمرکز فولادسازان صرفاً افزایش تولید و افزایش صادرات و در واقع ارزآوری برای کشور باشد.
یعقوبی خاطرنشان کرد: با وجود اینکه ما محدودیت‌هایی در زیرساخت‌ها داریم، اما صنعت فولاد محور اصلی توسعه در کشور شده و نه تنها در توسعه و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی، بلکه در بخش توسعه امنیتی نیز فولادی ها نقش مهمی ایفا کرده‌اند.
یعقوبی با اشاره به نقش صنعت فولاد در اقتصاد بدون نفت، گفت: فولاد در کنار پتروشیمی ارز کشور را تأمین می‌کند، یعنی اگر صنعت فولاد در کنار پتروشیمی ارز به کشور وارد نمی‌کرد نرخ ارز بسیار بالاتر از این رقم بود و فشار بیشتری به مردم وارد می‌شد؛ بنابراین صنعت فولاد در ارز آوری برای کشور سعی داشته نقش آفرینی کند تا فشار تحریمها روی دوش مردم کمتر احساس شود.
معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در خصوص میزان استفاده از تکنولوژی‌های روز برای کاهش مصرف آب در صنعت فولاد به عنوان یکی از آب بَرترین صنایع کشور، بیان داشت: اتهام نادرست مصرف بی رویه آب در صنعت فولاد یک اتهام غیر کارشناسی و صرفاً جهت تخریب این صنعت است؛ این در حالی است که فولاد مبارکه سه لیتر به ازایِ هر کیلو فولاد آب مصرف می‌کند، با این سه لیتر آب چه محصولی می‌توان تولید کند که این حجم از اشتغال و اقتصاد را اداره کند؟ بنابراین باید با آمار دقیق‌تری به صنعت فولاد نگاه کرد.
یعقوبی افزود: فولاد سازان آب مصرفی خود در تولید را با خریداری پسابِ شهرها و تصفیه آن، برای صنعت فولاد استفاده می‌کنند، حجم برداشت فولاد مبارکه و ذوب آهن از زاینده رود اصفهان یک عدد بسیار کوچک است و قابل قیاس با مصرف آب کشاورزی در کشور نیست؛ این در حالی است که ۹۳ درصد آب در کشور اختصاص به کشاورزی دارد و در این میان بهتر است روش‌های مصرف آب در بخش کشاورزی نیز اصلاح شود؛ بنابراین فولادی ها سال‌هاست پساب شهرهای همجوار را خریداری می‌کنند و از سیستم‌های بازچرخانی آب استفاده می‌نمایند و اینگونه مصرف آب را کاهش دادند. در دنیا نرمال مصرف آب از هر کیلو که میانگین کشورهایی با تکنولوژیِ پیشرفته حدود ۷ لیتر است که ما آن را در مبارکه به ۳ لیتر رساندیم که این امر اجحافی در حق صنعت فولاد است که در مصرف آب مورد اتهام قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: بهتر است به این نکته توجه بیشتری کنیم که این صنعت مقصر بحران آب در کشور نیست؛ کل صنعت کشور چیزی حدود ۶ تا ۷ درصد آب کشور را مصرف می‌کند و سهم فولاد از آن ۷ درصد، کمتر از یک تا دو درصد از آب مصرفی کشور است.
یعقوبی دنیا میانگین مصرف آب برای تولید هر کیلو فولاد در کشورهایی با تکنولوژیِ پیشرفته را حدود ۷ لیتر عنوان کرد و گفت: ما این عدد را در فولاد مبارکه به ۳ لیتر رسانده ایم. اینکه در بحث کم آبی انگشت اتهام را به سوی صنعت فولاد نشانه بگیریم، اجحاف در حق این صنعت است.
مدیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به پروژه ملی انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی کشور با همکاری شرکت‌های بزرگ فولادی و معدنی تصریح کرد: در واقع آبی که قرار است از خلیج فارس، سیرجان، اردکان، کرمان و یزد و در ادامه اصفهان را برخوردار کند با سرمایه‌گذاری فولاد سازان بزرگ و شرکت‌های معدنی محقق می‌شود.
وی با اشاره به نقش تأمین آب در حوزه زیست محیطی، اشتغال و مسائل اجتماعی اظهار داشت: این اقدام فولادی‌ها در بحث تأمین آب از خلیج فارس نقش بسیار مهمی را در زمینه های پیشرفت و آبادانی هر چه بیشتر کشور ایفا می‌کند و با وجود اینکه فولادی‌ها مصرف آب ناچیزی دارند، اما در انتقال آب به کل کشور نقش بسزایی ایفا می‌کنند.
یعقوبی با اشاره به نقش فولادسازان در حوزه تامین برق، افزود: در حال حاضر فولادی‌ها سرمایه‌گذاری بر روی صنعت برق را آغاز کرده‌اند و مقرر شده ده هزار مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی و نیروگاه تجدید پذیر احداث کنند و برق مورد نیاز صنعت فولاد را در زمان‌هایی مانند تابستان که با کمبود برق مواجه هستیم به این شکل تامین کنند و در باقی فصول سال نیز این برق به شبکه تزریق می‌شود و آثار و برکات آن برای کل کشور خواهد بود. این مهم یک سرمایه‌گذاری ملی است که از سوی فولادی‌ها صورت می‌گیرد.
وی در ادامه گفت: در بحث گاز هم چنانچه مجوزی صادر شود فولادی‌ها می‌توانند برای کل کشور در زمینه گاز سرمایه‌گذاری کنند؛ البته این موارد جزو وظایف دولت است و تأمین گاز در واقع رسالت دولت می باشد. اما با در نظر گرفتن شرایط موجود کشور، فولادی ها خود پیشقدم شدند و برای کل کشور نقش توسعه‌ای ایفا می‌کنند و خود محور اصلی توسعه شده‌اند.
معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در مورد جایگاه فرآوری فولاد در افزایش درآمد عمومی کشور و نتايج مثبتِ پیشگیری از خام فروشی، اضافه کرد: خام فروشی یک واژه پر ابهام و با معانی گسترده است، ما فولاد را تا هر جا ادامه دهیم نسبت به حلقه بعدیِ آن می‌توانیم بگوییم از ارزش افزوده کمتری برخوردار است. اما اساساً خام فروشی صرف در صنعت فولاد نداریم.
وی در ادامه با ذکر مثال به تبیین این نکته پرداخت و گفت: سنگ آهن وقتی از دل کوه استخراج می‌شود، سنگ آهن خام است، اما وقتی در مرحله فرآوری قرار می‌گیرد به گُندله، آهن اسفنجی و فولاد میانی که همان شمش و غیره است تبدیل می‌شود و طبیعتاً دیگر فولاد خام به حساب نمی‌آید.
یعقوبی همچنین تصریح کرد: وقتی ارزش افزوده زنجیره فولاد را می بینیم، ۹۰ درصد ارزش افزوده زنجیره فولاد در حوزه تولید فولاد میانی به دست می‌آید. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم خام فروشی؛ فقط به جایی می‌توانیم بگوییم خام فروشی که سنگ آهن از دل کوه بیرون آمده باشد در غیر این صورت حتی اگر محصوبل ورق فولادی هم تولید کنیم ممکن است این ورق فولادی در صنعت خودرو یا لوازم خانگی به کار برود؛ طبیعی است که هر چقدر ارزش افزوده بیشتری از فولاد در داخل کشور داشته باشیم به نفع کشور است، اما در برخی موارد نیز مازاد تولید داریم.
مدیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گفت: به طور مثال ما در حوزه شمش فولادی پنج میلیون تُن مازاد فولاد داریم. این در حالی است که این پنج میلیون تُن در سه سال گذشته بوده و چنانچه قرار است زیرساخت‌ها آماده شود و این تولید افزایش پیدا کند، حدود ۹ یا ۱۰ میلیون تن فقط در بحث شمش فولادی مازاد خواهیم داشت و در اینجا باید فکری به حال صادرات آن کرد.
وی گفت: متاسفانه ما در کشور افزایش تولیدات‌مان صرفا کمی بوده و باید در کنار ارتقا کمیت، افزایش کیفیت را نیز به طور جدی مد نظر قرار دهیم. بنابراین باید فولاد کیفی تولید شود؛ ۱۵ درصد تولید فولاد در کشورهایی که رتبه بالاتری از ما در رنکینگ جهانی دارند، فولاد کیفی است اما سهم تولید فولاد کیفی در سبد صنعت فولاد ایران فقط ۳ درصد است، در حالیکه باید رشد بیشتری داشته باشد. بنابراین توجه به تولید فولادهای کیفی و توسعه فولادهای آلیاژی با کیفیت در دستور کار قرار گیرد و مجوزهایی که برای احداث واحدهای جدید صادر می‌شود باید در این راستا تعریف شود.
