بهروزی فر عضو مؤسسه مطالعات انرژی گفت: متانول ساز‌ها هیچ گاه به دنبال ایجاد ارزش افزوده نبوده‌اند. جدای از این به واسطه توزیع خوراک ارزان رقابت منفی و دامپینگ را در بازار‌های صادراتی چون چین شاهد بودیم.
مرتضی بهروزی فر عضو مؤسسه مطالعات انرژی می‌گوید: متأسفانه صنایع در کشور ما بیش از اینکه به دنبال ایجاد ارزش افزوده بیشتر باشد، به دنبال دریافت رانت هستند یکی به دنبال دریافت رانت سوخت و خوراک ارزان یکی به دنبال رانت امتیازات ویژه؛ در چنین شرایطی هیچ گاه نمی‌توان به رشد اقتصادی دست یافت.
او ادامه داد: با وجود اینکه مصرف انرژی در ایران روند روبه رشدی دارد تغییری در GDP کشور ایجاد نشده است. این نشان می‌دهد که ما انرژی را در کشور هدر می‌دهیم.
لازم به یادآوری است که طبق گزارش آژانس بین‌الملل انرژی در سال ۲۰۲۱، ایران بیش از دو برابر متوسط جهانی، برای کالا و خدمات انرژی مصرف می‌کند؛ در واقع روند مصرف سالانه انرژی ایران برخلاف تجربه سایر کشور‌های دنیا که کاهشی است، صعودی بوده است.
ما اگر امروز خوراک واحد‌های پتروشیمی را به صورت خام صادر کنیم درآمد ارزی بیشتری نسبت به صادرات متانول برای کشور ایجاد خواهد کرد. در هیچ کجای دنیا اینگونه نیست که قیمت محصول نهایی از قیمت ماده اولیه کمتر باشد
به گفته او، ما اگر امروز خوراک واحد‌های پتروشیمی را به صورت خام صادر کنیم درآمد ارزی بیشتری نسبت به صادرات متانول برای کشور ایجاد خواهد کرد. در هیچ کجای دنیا اینگونه نیست که قیمت محصول نهایی از قیمت ماده اولیه کمتر باشد!
ارزان فروشی متانولی‌ها در چین
او ادامه داد: جدای از اینکه واحد‌های متانولی ما هیچ گاه به دنبال ایجاد ارزش افزوده نبوده‌اند، ما هم اکنون شاهد نوعی رقابت منفی و دامپینگ این واحد‌ها در بازار‌های هدف صادراتی هستیم. در واقع واحد‌های فروش بسیاری از این شرکت‌ها برای فروش محصولات خود در بازار کشور‌هایی همچون چین برای کسب و حفظ سهم خود از بازار شروع به ارزان فروش کرده‌اند.
این کارشناس انرژی ادامه داد: دادن خوراک ارزان قیمت به واحد‌های متانولی تنها به سود کشور‌هایی همچون چین بوده و ایران خود در عمل نفع چندانی از این یارانه‌ای که سال‌ها پرداخت شده، نبرده است.
او همچنین در پاسخ به برخی اظهار نظر‌ها که قیمت خوراک در ایران گران‌تر از سایر نقاط دنیاست، گفت: باید ابتدا مشخص شود که ما قیمت‌های خود را با کجا مقایسه می‌کنیم. بله قیمت تعیین شده در ایران در مقایسه با قیمت‌ها در آمریکا که بزرگترین تولید گاز در دنیاست بالاست؛ اما در مقابل در مقایسه با قیمت‌ها در آسیای شرقی خیلی هم پایین است.
از آنجایی که واحد‌های پتروشیمی ما به نوعی خصوصی یا شبه خصوصی هستند، دادن خوراک ارزان به واحد‌های متانولی و دیگر واحد‌های پتروشیمی مثل این است که سرمایه ملی را به افراد خاصی بدهیم
بهروزی فر همچنین در پاسخ به این سؤال که قیمت خوراک پتروشیمی‌ها چگونه باید تعیین شود، ادامه داد: در گذشته واحد‌های پتروشیمی به نوعی دولتی محسوب می‌شدند و اگر هم نفعی ایجاد می‌شود، سود آن به نوعی مربوط به کل مردم بود. اما حالا که این واحد‌ها به ظاهر خصوصی یا شبه خصوصی یا همان خصولتی شده‌اند، یارانه‌های ملی به جیب افرادی خاص می‌رود که مغایر با عدالت اجتماعی است. در واقع سیاست‌گذار باید در شرایط فعلی به گونه‌ای تصمیم بگیرد که منافع ملی را تأمین کند.
حذف تدریجی خوراک ارزان پتروشیمی‌ها
عضو مؤسسه مطالعات انرژی که معتقد است یارانه گازی واحد‌های پتروشیمی باید حذف شود، این نکته را هم اضافه کرد: البته اینکه به یک باره قیمت‌های جهانی و واقعی برای خوراک پتروشیمی‌ها وضع شود، منطقی نیست و حیات آن‌ها را به خطر میاندازد. اما لازم است به تدریج به سمت واقعی‌سازی قیمت‌ها برویم و کشور را از مضرات این رانت خوراک ر‌ها کنیم. باید فرصتی به شرکت‌های پتروشیمی بدهیم و از قبل به آن‌ها اطلاع داده شود که قرار است از فلان تاریخ قیمت خوراک پتروشیمی‌ها به میزان مثلاً ۹۰ درصد قیمت صادراتی گاز ایران به ترکیه و عراق مشخص شود.
