غارعلی خورنده و گاوخور در فاصله سه کیلومتری جنوب غربی تفرش و در نزدیکی روستای کوهین، در ارتفاعات کوه نقرکمر معروف به خشه واقع شده است. تالار اصلی غار با ابعادی بزرگ ارتفاعی معادل ده متر دارد و در آن حوضچه هایی دیده می شود. یک چاه عمیق باعمق پنج متر به نام حمامک و حفره ای دیگر به نام مسجدک در این غار جای گرفته اند و این ویژگی ها باعث شده اند که این غارها در میان جاذبه های گردشگری تفرش قرار گیرند.
اما با توجه به فعالیت معدن در محدوه این غار و پیشروی آن تا ده متری غار، می تواند آسیبی جبران ناپذیر به این اثر تاریخی و ارزشمند وارد نماید علاوه بر این طبق گفته های اهالی روستای کوهین فعالیت در نزدیکی این غار به چشمه های آب این منطقه آسیب رسانده است.
سعید حیدری (باستان شناس و کنشگر میراث فرهنگی) در این خصوص به ایلنا گفت: براساس اعلام میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی محل فعلی مشخص شده برای اجرای عملیات معدن کاری در حریم غار گاو خور و علی خورنده است و به استناد پروانه بهره برداری به شماره ۴۹۳۶۴ مورخ ۱۴۰۰/۱۰/۱۲ بهره بردار درصورت برخورد با آثار باستانی ملزم به توقف عملیات و ارائه گزارش و رعایت ضوابط میراث فرهنگی است.
او ادامه داد: با وجود غارهای علی خورنده و گاو خور براساس پروانه بهره برداری، بهره بردار موظف به رعایت حریم اعلام شده از طرف میراث است. با توجه به اینکه از سال ۸۵ استعلام صنعت، معدن و تجارت توسط محیط زیست پاسخ داده شده و قبل از صدور پروانه بهره برداری معدن طی نامه اداره محیط زیست به صمت وجود غارها و حریم آن ها اعلام گردیده و معدن دار به صورت محضری تعهد رعایت جرائم قانونی را ارائه کرده است، لذا محل اجرای معدن در حریم اعلامی قرارگرفته و از نظر محیط زیست فعالیت در معدن تا مطالعه نهایی و تهییه نقشه ادامه کار غیر قانونی است. همچنین با توجه به نامه شماره ۳۱/۱۴۰۱/۵۸۹ مورخ ۱۴۰۱/۸/۱۱ شرکت سهامی آب منطقه ای هرگونه عملیات معدن کاری در محدوده بالا دست قنات موجب تاثیر نا مطلوب بر آبدهی قنات خواهد شد. بار دیگر مطابق نامه شماره ۷۲۵۰-۱۴۰۱/۱۰۲ اداره کل محیط زیست استان مرکزی نیز ادامه فعالیت این معدن مضر می باشد. همچنین رئیس حوزه قضایی شهرستان تفرش طی نامه شماره ۹۰۱۲/۱۷۳/۲۶۵۶۰ مورخ ۱۴۰۱/۸/۱۹ به استناد، به نامه های شرکت آب منطقه ای و مدیر کل محیط زیست و تعهد محضری مضر بودن عملیات معدن کاری را تایید کرده و خواهان توقف عملیات پانزده روزه عملیات استخراج معدن شده است.
