با کمک نرم افزارهای کاربردی می توان به بالاترین پتانسیل در حوزه سازمان دهی و مدیریت فرآیند معدن کاری دست یافت و عملاً استفاده از این فناوری فواید اقتصادی و اجتماعی بسیاری به همراه دارد که نمونه هایی از آن را می توان در فرآیندهای مربوط به حمل و نقل جاده ای مشاهده کرد.
امروزه منابع طبیعی و ذخایر معدنی اهمیت ویژه ای برای کشورهای توسعه یافته دارد و همواره کشورهای صنعتی به دنبال استفاده بهتر از منابع طبیعی خود هستند. در این راستا قطعاً دسترسی به تکنولوژی های جدید و فناوری های روز می تواند به انجام فعالیت هایی که به طور معمول از نظر علمی بسیار دشوار است کمک کند، بنابراین در بهره برداری هرچه بهتر از معادن استفاده از فناوری های نوین نقش ویژه ای دارد.
امروزه در دنیا فناوری های بسیاری از جمله اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، هواپیمای بدون سرنشین و پردازش داده مورد توجه قرار گرفته است و بسیاری از افراد تصور می کنند که این فناوری ها تنها در حوزه کامپیوتر کاربرد دارد در صورتی که یکی از مهم ترین کاربرد آن ها بهره برداری هرچه بهتر از منابع معدنی است. برای بررسی بیشتر کاربرد فناوری های هوشمند، اینترنت اشیا، Big Data و هواپیمای بدون سرنشین در حوزه بهره برداری از معادن با علی خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان گفت وگویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:
آیا اینترنت اشیا در حوزه بهره برداری از معادن کاربرد دارد؟
بله، معمولاً زمانی که پیرامون مبحث اینترنت اشیا صحبت می کنیم، مسائلی مانند حمل و نقل هوشمند مورد توجه قرار می گیرد، اما امروزه پژوهشگران همین فناوری را توانسته اند به صورت آزمایشی در معادن اجرا کنند و متوجه شدند که اینترنت اشیا می تواند کاربردهای بسیاری در بهره برداری از معدن داشته باشد.
آیا پردازش داده در بهره برداری از معادن استفاده می شود؟
بله، یکی از مباحثی که امروزه در دنیا بسیار مورد توجه قرار گرفته است و اخیراً به مسائل مربوط به آن بسیار پرداخته می شود، داده های بزرگ یا Big Data است. Big Data به داده های بسیار پیچیده ای اشاره دارد که از حجم بسیار زیادی برخوردار هستند، این نوع از داده ها بیش از هزار گیگابایت و در مواقعی حتی بیش از یک میلیون گیگابایت حجم دارند و وجود آن ها امکان پردازش با کمک الگوریتم های محاسباتی را در مسائل مختلف برقرار می کند. پردازش چنین داده هایی منجر به تجزیه و تحلیل بهتر مسائل می شود.
استفاده از Big Data در استخراج و اکتشاف معادن چه نقشی ایفا می کند؟
زمانی که داده های جمع آوری شده از حجم بسیار زیادی برخوردار باشند، می توانند مجموعه عظیمی از ارتباطات را تشکیل دهند و در این زمان امکان تصمیم گیری براساس داده ها نیز وجود دارد، این فرآیند مانند نحوه عملکرد کامپیوتر در بازی شطرنج است. در حین بازی شطرنج کامپیوتر هزاران و یا حتی میلیون ها حرکت را بررسی و تحلیل می کند.
استفاده از چنین داده هایی می تواند در حوزه فعالیت های معدنی از جمله حمل و نقل، بررسی ترافیک، اطلاعات بازآفرینی، استخراج، اکتشاف و انتخاب منابع مهم از نظر افزایش عمق کمک کنند.
هوش مصنوعی چه میزان در بهره برداری از معادن کاربرد دارد؟
یکی از مسائلی که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته و از شهرت زیادی نیز برخوردار بوده، هوش مصنوعی است. این تکنولوژی که تحت عنوان AI نیز شناخته می شود علمی مبتنی بر کامپیوتر و الگوریتم است که با کمک آن کامپیوتر توانایی های ذهنی انسان را به دست می آورد و قادر خواهد بود براساس الگوریتم های مختلف تجزیه و تحلیل مربوط به داده های بسیار پیچیده انجام دهد.
درواقع انسان ها زمانی که می خواهند تجزیه و تحلیل انجام دهند، داده های خام مورد نظر را براساس مسائلی که از پیش تجربه کرده اند و الگوریتم هایی که به صورت طبیعی در ذهنشان شکل گرفته است، تحلیل می کنند و براساس اطلاعاتی که از محیط دریافت می کنند، تصمیم گیری می کنند، این فرآیند که در هوش مصنوعی نیز وجود دارد، نقش ویژه ای در بهره برداری از معادن دارد.
هوش مصنوعی در چه حوزه هایی می تواند به عملیات معدن کاری کمک کند؟
در شبکه های عصبی مصنوعی، کامپیوتر کاملاً مشابه ذهن انسان از الگوریتم های مختلف استفاده می کند و این داده ها به کامپیوتر قدرت تصمیم گیری می دهد و می تواند عملکرد مفیدی داشته باشد. از این توانایی می توان در بخش های مختلفی از فرآیند معدن کاری استفاده کرد که از جمله آن ها می توان به کنترل ترافیک برای بهبود حمل و نقل مواد معدنی، دست یابی به سیستم انتقال متصل و هوشمندانه تر، استخراج بهتر مواد، انتخاب بهتر و هوشمندانه منابع طبیعی، همچنین فرآیندهایی مانند استخراج، انتقال و مکانیزم خردایش و فرآوری مواد معدنی اشاره کرد.
آیا نرم افزارها نیز نقشی در تسهیل فرآیند بهره برداری از معادن ایفا می کنند؟
بله، درواقع یکی از فناوری های نوینی که امروزه در بهره برداری از معادن نقش عمده ای دارد، نرم افزارهای کاربردی است. اپلیکیشن های مربوط به حوزه معدن کاری می توانند در زمینه های مختلفی از جمله اکتشاف، استخراج و فرآوری مواد معدنی چهار فناوری مهم اینترنت اشیا، Big Data، هوش مصنوعی و هواپیماهای بدون سر نشین را به یکدیگر متصل کند.
استفاده از نرم افزارهای نوین در بهره برداری از معادن چه مزایایی دارد؟
با کمک نرم افزارهای کاربردی می توان به بالاترین پتانسیل در حوزه سازمان دهی و مدیریت فرآیند معدن کاری دست یافت و عملاً استفاده از این فناوری فواید اقتصادی و اجتماعی بسیاری به همراه دارد که نمونه هایی از آن را می توان در فرآیندهای مربوط به حمل و نقل جاده ای مشاهده کرد.
درواقع با استفاده از اپلیکشن های مختلف در حوزه حمل ونقل می توان با بررسی بارکدها نقل و انتقال مواد معدنی را کنترل کرد که اگر بتوانیم این نوع از اپلیکشن ها را به محیط استخراج و اکتشاف مواد معدنی وارد کنیم، قطعاً عملیات معدن کاری به شیوه صحیح تری انجام می شود و دقت معدن کاران در انتخاب بهترین روش برای اجرای مدیریت فرآیند بهره برداری افزایش می دهد.
