بررسی معاملات خودرو در بورس کالای ایران بیانگر آن است که با معامله ۱۷هزار و ۷۶۶ خودرو تا پایان آذرماه، ۲.۶۲۰ همت سود ناشی از اختلاف قیمت دستوری کارخانه و قیمت کشف شده در بورس به خودروساز و ۲.۰۷۷ همت سود ناشی از اختلاف قیمت بازار غیررسمی و قیمت بورس به مصرف کننده نهایی رسیده است و در مجموع نزدیک به ۴.۷ همت سود دلالان حذف شده است.
بررسی روند معاملات خودرو در بورس کالا از ابتدای عرضه یعنی ۲۸ اردیبهشت ماه تا ۳۰ آذرماه سال جاری، آمارهای قابل تاملی را در راستای رشد سودآوری خودروسازان و مصرف کنندگان نهایی به دلیل حذف قیمت گذاری دستوری و کشف قیمت ها در بستر شفاف بورس نشان می دهد.
طبق آمار در مجموع ۷ خودروسازی که محصولاتشان را در بورس کالا عرضه کردند ۲ هزار و ۶۲۰ میلیارد تومان سود بدست آورده اند و خریداران نیز ارزان تر از بازار صاحب خودرو شده اند و معادل ۲ هزار و ۷۷ میلیارد تومان به دلیل خرید خودرو از بورس سود کرده اند. به بیان دقیق تر سودی که تا پیش از این به دلیل سازوکار سراسر نادرست قرعه کشی و اجبار خودروسازان به فروش با قیمت های دستوری به جیب عده ای واسطه روانه می شد به خودروسازان رسیده است. این مقدار سود از مابه التفاوت قیمت دستوری کارخانه و قیمت کشف شده خودروها در بورس برای خودروساز به دست آمده است.
سود خودروسازان به واسطه عرضه در بورس
جدول شماره یک، بیانگر آن است که به واسطه عرضه خودرو در بورس ۱.۵۹ هزار میلیارد تومان سود نصیب ایران خودرو شده و این سود بهمن موتور ۶۸۰ میلیارد تومان، برای مجتمع صنعتی آرین پارس موتور یکصد میلیارد تومان، بهمن دیزل ۹۰ میلیارد تومان، سایپا ۹۰ میلیارد تومان و برای سیباموتور ۷۰ میلیارد تومان برآورد می شود.
سود مصرف کنندگان به واسطه خرید از بورس
در مقابل باید توجه کرد مصرف کنندگان نیز از این فرآیند شفاف سود برده اند و سود خریداران از معامله ۱۷ هزار و ۷۶۶ دستگاه خودروی فروخته شده در بورس ۲.۰۷۷ همت است که این سود در خودروهای مختلف متفاوت بوده است.
براساس جدول شماره دو در خودرویی نظیر کامیون کشنده امپاور ۴۶۴ میلیون تومان سود حاصل اختلاف قیمت بازار غیررسمی و بورس نصیب مصرف کنندگان این خودرو شده است. به عبارت دیگر پیش از این خریداران این خودرو باید با مراجعه به بازار غیررسمی و قیمت های کاذبی که ریشه آن مشخص نبود، خرید می کردند اما در بورس کالا موفق به خرید کامیون با ۴۶۴ میلیون تن ارزان تر از نرخ های بازار در همان روز معامله در بورس شده اند.
این سود در کامیون کشنده فاو ۳۳۸ میلیون تومان و در کی ام سی T۸ معادل ۲۵۱ میلیون تومان بوده است. سود خریداران هایما S۷ نیز ۲۰۱ میلیون تومان، هایما S۵ نیز ۱۶۶ میلیون تومان، لاماری ایما ۱۴۷ میلیون تومان و فیدلیتی ۵ نفره ۱۳۶ میلیون تومان بوده است.
خریداران هایما S۷ سفارشی هم ۱۳۰ میلیون تومان از خرید خود در بورس سود بردند درحالی که سود خریداران پژو ۲۰۷ اتوماتیک ۱۱۶ میلیون تومان، تارا اتوماتیک ۱۱۳ میلیون تومان و پژو ۲۰۷ اتوماتیک سقف شیشه ای ۱۰۷ میلیون تومان بوده است.
در فروش فیدلیتی ۷ نفره خریداران موفق به خرید ۱۰۷ میلیون تومان ارزان تر به نسبت بازار آزاد شدند و سود خریداران تارا دستی ۹۶ میلیون تومان، دیگنیتی ۸۲ میلیون تومان و شاهین ۷۴ میلیون تومان بود.
مصرف کنندگان جک S۵ نیز ۷۳ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ دستی ۵۹ میلیون تومان، کارا دو کابین و تک کابین نیز به ترتیب ۳۹ میلیون تومان و ۳۶ میلیون تومان ارزان تراز بازار غیررسمی در بورس کالا خرید کردند.
در پایان اینکه رشد سرعت عرضه خودروها در بورس کالا نوید آن را می دهد که مدت زمان کوتاهی و در پی حذف قیمت گذاری دستوری از صنعت خودرو و کشف قیمت ها به شیوه شفاف و رقابتی در بورس کالا، سایه سنگین دلالان از این بازار کنار رود و سود حاصل از تولید همه خودروها و کشف واقعی قیمت ها در بورس به خودروساز و مصرف کنندگان برسد. در این زمینه روند عرضه و معامله خودروها در بورس بسیار نویدبخش است چراکه از اردیبهشت تا مهرماه سال جاری یعنی در طول ۶ ماه کل معاملات خودرو یک هزار و ۶۶۷ دستگاه بوده که این رقم در آبان به ۲ هزار و ۴۱۶ دستگاه و در آذرماه در جهشی قابل توجه به ۱۳هزار و ۶۸۶دستگاه رسیده است.
