گنجینه میراث فرهنگی صنعت فولاد کشور و بایدها

اختصاصی / ماهنامه تخصصی عصرسرعت

ملت بزرگ ایران در طول تاریخ چندهزارساله‌ی خود، همواره در عرصه‌های مختلف نقش‌آفرین بوده و تمدنی بزرگ و ارزشمند را از خود در تاریخ کهن این سرزمین بر جای گذاشته است. یکی از دوران ارزشمند تاریخی و مهم کشور، آغاز صنعتی شدن و تحولات و دستاوردهای عظیم این حوزه در کشور است. سال ۱۳۴۴ آرزوی دیرینه‌ی ملت بزرگ ایران محقق شد و پس از انعقاد قراداد، عملیات اجرایی و احداث اولین کارخانه صنعت فولاد کشور با نام ذوب‌آهن ایران در سال 1346 آغاز گردید.

• با بهره‌برداری  و جاری شدن اولین ذوب فولاد (در سال1351) در ذوب آهن اصفهان و بدنبال آن، راه‌اندازی فولاد خوزستان (در سال 1356) و احداث شرکت فولاد مبارکه (در سال 1371) و کارخانجات تولیدی و نوردی دیگر در طی این سال‌ها، بلوغ انقلاب و تحول صنعتی، خود را در زنجیره تولید فولاد کشور نمایان نمود. اما آنچه که تاکنون فراموش شده و ضروريست تا بصورت عمیق مورد بررسی  و بطور ویژه به آن پرداخته شود، هویت، دستاوردها و افتخارات تاریخی و عظیم صنایع مهم، به‌ویژه مادر صنعت فولاد کشور (ذوب‌آهن اصفهان) است که این امر تنها با جمع‌آوری و حفظ این میراث گرانبها و تأسیس و ایجاد موزه صنعت فولاد کشور امکان‌پذیر است.
• به دنبال درج اولین یادداشت اینجانب در خصوص “ضرورت ایجاد موزه صنعت فولاد” در رسانه‌های کشور و ارائه پیش‌طرح این پروژه مهم و اساسی، خوشبختانه مهندس مهدی کوهی مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان، با درک صحیح و منطقی از اهمیت موضوع، بصورت مکتوب، طرح ساخت و راه‌اندازه این موزه بزرگ را در دستور کاری این مجتمع بزرگ صنعتی قرار داد. هم‌اکنون که مراحل تهیه شناسنامه طرح در دست اقدام می‌باشد، شایسته است مدیران صنایع ومجتمع‌های بزرگ فولادی و صنایع وابسته همچون مجتمع فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، فولاد خراسان و… نیز با درک اهمیت و حساسیت ارج نهادن به دستاوردها و ضرورت حفظ آنها به عنوان یک میراث گرانبها، از فرصت باقیمانده در جهت ساخت و راه‌اندازی موزه صنعت فولاد کشور و صنایع وابسته، بصورت متمرکز در ذوب‌آهن اصفهان، همکاری و اهتمام لازم و کافی را داشته باشند…

 ذوب‌آهن اصفهان گنجینه میراث فرهنگی صنعت فولاد کشور

ذوب‌آهن اصفهان به عنوان نخستین صنعت فولاد کشور در طی بیش از 57 سال گذشته تا کنون موتور محرک و پیشران رشد و توسعه صنعت فولاد کشور و صنایع وابسته در همه عرصه‌ها بوده و در حقیقت گنجینه واقعی میراث صنعت فولاد کشور محسوب می‌گردد. بنابر این ایجاد موزه صنعت فولاد کشور و صنایع وابسته همچون صنایع معدنی و جمع‌آوری تمام میراث فرهنگی ملموس و غیرملموس فرهنگی و تاریخ پرافتخار دوران تاریخی فولاد کشور، در دل این مادرصنعت، باعث افتخار و ماندگاری تمدن صنعتی شدن ایران‌زمین خواهد شد.

سوژه‌هایی که ثبت رسمی آنها در نهادهای جهانی همچون “یونسکو” باعث تثبیت و ماندگاری تمدن صنعتی شدن کشورمان وبهره مندی از پیامدهای مثبت و اثربخش آن می‌شود:

•  ثبت آثار ملموس در غالب تاسیس موزه صنعت فولاد (ثبت موزه و ثبت جداگانه آثار تاریخی مکتوب و قطعات و تجهیزات موجود)
•  ثبت آثار غیرملموس در حوزه‌های فرهنگی و رفتارهای اجتماعی
•  ثبت توانمندی‌های گذشته و بالفعل در حوزه سلامت مانند مراکز خدمات درمانی (بیمارستان- متل) و جذب توریست سلامت.
•  ثبت امکانات و توانمندی‌ها در حوزه گردشگری مانند فضای سبز گسترده موجود و اماکن تفریحی ( شهرک واحد، رستوران تپه، باشگاه‌ها فرهنگی تفریحی فجر ،قدس، چادگان و انزلی و …
•  ثبت امکانات و توانمندی‌ها در حوزه گرشگری ورزشی‌، در زمینه ورزش همگانی و حرفه‌ای مانند باشگاه فرهنگی ورزشی ذوب‌آهن اصفهان و سپاهان که از اولین باشگاه‌های فرهنگی ورزشی کشور محسوب می‌شوند.
•  ثبت وجود قومیت‌ها، گروه‌ها و رفتارهای غالب و نهادینه شده در سازمان با تکیه بر این عبارت: “ذوب‌آهن اصفهان، ایرانی کوچک، به بزرگی ایران” که از همه قومیت‌های ایرانی جغرافیای ایران در آن جذب و مشغول بکار شده‌اند.
•  ثبت آثار و توانمندی‌ها در حوزه آموزش و تربیت نیروی انسانی (دانشگاه علم و صنعت، آموزشگاه و دانشکده فنی توحید ذوب‌آهن اصفهان با تربیت بیش از ۱۲۰ هزار نیروی متخصص.
•  ثبت هنرها و توانمندی خاص نیروهای ارزشمند و با تجربه در حوزه‌های علمی و فنی کارکنان و اعضای خانواده‌های آنها.
•  ثبت آثار دفاع مقدس در حوزه منابع انسانی (تقدیم ۲۹۰ شهید، ۸۶ آزاده، ۱۵۰۰ جانباز و ۱۴ هزار ایثارگر به عنوان یک گنجینه  منحصر به فرد در تاریخ دفاع مقدس.
• ثبت آثار دفاع مقدس در حوزه خدمات فنی مهندسی و ساخت تجهیزات و ادوات جنگی همچون: قطعات F14، مین‌کوب، شعله‌پوش تانک و توپ‌های نظامی، نفربر،سنگرهای بتنی، پل شناور و …
•  ثبت دستاوردهای صنعتی در حوزه معادن سنگ‌آهن و زغال‌سنگ که هنوز آثار و نام ذوب‌آهن در آنها به چشم می‌خورد.
•  ثبت “اولین ها” و بزرگترین‌ها مانند: اولین صنعت مادر، اولین کوره‌بلند، ساخت بزرگترین قطعات سنگین و فوق سنگین، دارای بزرگترین جنگل دشت‌کاشت کشور و منطقه و…
•  ثبت نمادهای ویژه مانند “آتشکار” سنمبل سخت‌ترین کار در ذوب‌آهن اصفهان

 نقش مهم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در ثبت و نگهداری از این میراث گرانبها

با توجه به مفاهیم ارزشی در تعالیم دینی و ملّی  و تاکید ویژه خداوند در قرآن کریم (توجه به گذشته و آثار باقی‌مانده از آن، درس عبرت، توجه به زندگی گذشتگان به عنوان مراجع اصلی هدایت مردمان و در واقع منبع علم و معرفت) همچنین اهمیت حفظ میراث گرانبهای صنعت فولاد کشور، شایسته است که با انتخاب کارگروه ویژه و ارائه فرایند و راهکارهای لازم (همکاری در چگونگی  جمع‌آوری و ثبت آثار، تاسیس دبیرخانه دائم در محل موزه صنعت فولاد و پشتیبانی لازم در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری، موجبات تحقق این حرکت بزرگ و ماندنی را در تاریخ و تمدن ارزشمندکشورمان فراهم سازد.