در کارخانه‌های فولادسازی که به روش کوره‌های قوس الکتریکی فولاد تولید می‌کنند، همواره از کاهش مصارف مواد اولیه و نسوزها به‌عنوان یکی از راهکارهای تولید اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه یاد شده است. تاجایی‌که این امر اساسا به یکی از دغدغه‌های کارشناسان این حوزه مبدل شده است.
در فولاد مبارکه از ابتدای بهره‌برداری تا کنون، با انجام پروژه‌ها و تحقیقات مختلف تلاش‌های زیادی برای کاهش مصرف الکترود در کوره‌های قوس این شرکت صورت گرفته است. در نتیجه این تلاش‌ها اکنون میزان مصرف الکترود این شرکت در هشت‌ماهه سال 1401 نسبت به مدت مشابه سال قبل 6.92 درصد کاهش یافته است و اکنون فولاد مبارکه بین فولادسازان مطرح جهان الگوی مصرف در این حوزه شناخته می‌شود.
در پی کسب موفقیت‌های ارزشمند فولاد مبارکه در این زمینه، خبرنگار فولاد به سراغ کارشناسان ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم رفته است و چگونگی کسب این موفقیت و اهمیت آن را جویا شده است. ماحصل این گفت‌وگوها را در ادامه می‌خوانید.
ابراهیم روح الهی، مهندس فرایند فولادسازی و ریخته‌گری مداوم
با تلاش کارکنان ناحیه فولادسازی، مصرف الکترود در کوره‌های قوس الکتریکی فولاد مبارکه در هشت‌ماهه سال 1401 به 1.97 کیلوگرم به ازای هر تن اسلب تولیدی رسید. این رقم در هشت‌ماهه مشابه سال 1400 به میزان 2.120 کیلوگرم بر تن اسلب بوده و مقایسه آن‌ها نشان‌دهنده کاهش 92/6 درصدی است. این دستاورد موجب صرفه‌جویی قابل‌توجه 100 میلیارد تومان در این هشت‌ماهه شده است.
گفتنی است این مهم حاصل تلاش جمعی همکاران درگیر ازجمله گروه فنی، تولید کوره‌های قوس الکتریکی، تعمیرات و دفتر فنی تعمیرات از طریق بهینه‌سازی فرایند، کاهش توقفات، آماده‌به‌کاری تجهیزات و تنظیمات مداوم کوره‌ها بوده است.
سید میثم هاشمی، مسئول کنترل الکترودهای گرافیتی ناحیه فولادسازی
با توجه به وجود تحریم‌ها، در شرکت فولاد مبارکه مدیریت مصرف الکترود با تلاش کارکنان با اقداماتی ازجمله سیستمی شدن و ثبت دقیق و منظم اطلاعات، ترمیم و بازیابی مجدد الکترودها، بررسی و تنظیم دقیق جریان عبوری از فازها و تنظیم شارژ کوره‌های قوس الکتریکی انجام شد؛ به‌طوری‌که به کمترین میزان مصرف الکترود در هشت‌ماهه سال 1401 رسیدیم. این امر مهم حاصل تلاش تمامی همکاران تولید و تعمیرات و به‌ویژه اپراتورهای الکترود است که با اجرای دقیق دستورالعمل‌ها و ثبت دقیق اطلاعات ما را یاری رساندند و به سهم خود از تمامی آن‌ها صمیمانه سپاسگزارم.
مهدی رستاقی، کارشناس تعمیرات مکانیک کوره‌های قوس الکتریکی
یکی از اهداف استراتژیک و سالانه در ناحیه فولادسازی در قسمت تعمیرات کوره‌های قوس الکتریکی، کاهش مصرف الکترود است. در همین راستا، با اتکا به تخصص نیروهای داخلی واحد تعمیرات و دفتر فنی، فعالیت‌هایی به این شرح به‌منظور کاهش مصرف الکترود در سال 1401 تعریف شد: 1- بازنگری و تهیه دستورالعمل جدید مربوط به تنظیمات مکانیکی کوره‌های قوس الکتریکی؛ 2- بومی‌سازی قطعات کلیدی و حساس سیستم تنظیمات الکترود؛ 3- بهینه‌سازی سیستم آب‌رسانی و خنک‌سازی الکترود؛ 4- بازرسی و کنترل روزانه پارامترهای تعریف‌شده در سیستم کوره‌های قوس و پیگیری مستمر در جلسات روزانه.
این فعالیت‌ها منجر به کاهش قابل‌ملاحظه مصرف الکترود در سال 1401 گردید. در پایان از زحمات کلیه همکاران در بخش‌های مختلف تشکر و قدردانی می‌کنم.
بهنام ادیبی، کارشناس تولید کوره‌های قوس الکتریکی
در کارخانجات فولادسازی که به روش کوره قوس کار می‌کنند، کنترل مصارف و به‌ویژه کنترل مصرف الکترود که یکی از مواد مصرفی استراتژیک و گران‌قیمت محسوب می‌شود از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌طورکلی مصارف الکترود را می‌توان به دو نوع پیوسته و ناپیوسته تقسیم‌بندی کرد. منظور از مصارف پیوسته، اکسیداسیون سطحی الکترودها و تصعید نوک الکترودها در زمان برقراری قوس الکتریکی است. مصارف ناپیوسته نیز به مصارف ناشی از شکست الکترود اطلاق می‌گردد.
بدون تردید کنترل و کاهش مصرف الکترود را می‌توان به‌عنوان شاخصی برای عملکرد مناسب کوره قوس الکتریکی ارزیابی کرد. زیرا کاهش مصرف الکترود در کوره‌های قوس مستلزم حفظ شرایط آماده‌به‌کاری کامل تجهیزات و آموزش صحیح به اپراتورهای خط تولید جهت رعایت شرایط استانداردهای مربوط به حمل، مونتاژ و بهره‌برداری از این ماده مصرفی ارزشمند است. در همین راستا در هشت‌ماهه ابتدای سال 1401، به‌منظور کنترل مصرف الکترود، اقداماتی نظیر افزایش توان الکتریکی، بالانس کربن و اکسیژن، اصلاح رژیم شارژ مواد سرباره‌ساز، تنظیمات دقیق سیستم مکش غبارات بر اساس فاز عملیاتی کوره، بازرسی‌های دقیق و مؤثر و به‌کارگیری اقدامات اصلاحی متناسب با یافته‌های حاصل از این بازرسی‌ها منجر به کاهش مصرف الکترودهای گرافیتی گردید. به سهم خود از کلیه همکاران تولید و تعمیرات و دفاتر فنی تولید و تعمیرات جهت ثبت این رکورد ارزشمند صمیمانه سپاسگزارم و امیدوارم در ادامه نیز بتوانیم با نگهداشت همین شرایط، زمینه‌ساز ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر برای مجموعه بزرگ فولاد مبارکه باشیم.
عبدالرحیم ذوالفقاری، کارشناس برق و ابزار دقیق کوره‌های قوس الکتریکی
یکی از مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین پارامترهای تأثیرگذار بر مصرف الکترود، تنظیمات سیستم الکترود رگولیشن (Electrode Regulation) است. این تنظیمات باید به‌صورتی باشد که هم‌زمان با افزایش توان الکتریکی کوره برای دست‌یابی به تولید حداکثری، حفظ تجهیزات از لحاظ کاربری و عمر آن‌ها، کاهش مصرف الکترود تأثیر منفی بر مصرف نسوز و تجهیزات جانبی نداشته باشد. برای دست‌یابی به این هدف، پارامترهای برقی و مکانیکی شامل جریان، ولتاژ، ضریب قدرت و سیستم هیدرولیک به‌صورت روزانه پایش می‌گردد و در صورت لزوم برای حفظ آماده‌به‌کاری این سیستم‌ها، اقدامات اصلاحی لازم برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود. علاوه‌براین، به‌دلیل تعداد کوره و تنوع الکترودها بر آن شدیم که تنظیمات به‌صورت شناور برای کوره‌ها تعریف شود و متناسب با مواد ورودی و پارامترهای دیگر، متغیر باشد. خوشبختانه با وجود دانش، تجربه و همدلی کارکنان تولید و تعمیرات واحد کوره‌های قوس و دفاتر فنی ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم، توانستیم با حفظ شرایط تولید ایمن، به هدف فوق دست پیدا کنیم. حصول به این موفقیت بزرگ را به تمام همکاران در مجموعه بزرگ فولاد مبارکه تبریک می‌گویم.
محمد صادقی، کارشناس تولید کوره‌های قوس الکتریکی
بدون شک رسیدن به اهداف ارزشمند، حاصل اعتقاد به کار تیمی در کلیه سطوح تولید و تعمیرات است که پیش‌شرط آن داشتن دانش و مهارت کافی به‌دلیل افزایش تجربه است. به سهم خود از کلیه همکاران در بخش‌های مختلف که با کار و کوشش جهادی خود فولاد مبارکه را برای رسیدن به این مهم یاری رساندند تشکر می‌نمایم.
