كاهش تورم نقطه‌ای دورنمای مسیر تورم سالانه را نشان می‌دهد

تورم نقطه‌ای آبان ماه در مقایسه با ماه قبل 0.5 درصد کاهش داشته است و به این ترتیب کاهش روند تورم نقطه ای که از مرداد ماه آغاز شده همچنان ادامه دارد؛ تورم نقطه به نقطه از آن جهت حائز اهمیت است که دورنمای تورم و مسیر آتی تورم سالانه را نشان می‌دهد، دلیل دوم اهمیت تورم نقطه به نقطه، واکنش سریع‌تر آن به تغییرات سطح عمومی قیمت‌هاست.

مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت اقتصاد در پاسخ به مطالب مورخ 1401/9/2 روزنامه اعتماد با عنوان« تورم برای‌ كم‌ درآمدها، بالای 50 درصد»، روزنامه همدلی با عنوان «تورم و نقدینگی همچنان درگیر سیاستهای آزمایشی» و روزنامه تعادل با عنوان « نرخ تورم به 44 درصد رسید» در همین تاریخ توضیح داد: بر اساس داده‌های رسمی نرخ تورم ماهانه كشور در مهرماه 3 درصد بود و در پايان آبان ماه به 2.1 درصد رسيد و 9 دهم درصد نسبت به مهر ماه، نرخ تورم کاهش یافت.نرخ تورم نقطه‌ای آبان ماه ١٤٠١نیز، در مقایسه با ماه قبل ٠,٥ واحد درصد کاهش یافته است.

همچنین نرخ تورم نقطه ای برای خانوارهای شهری به 3.47 درصد رسید که نسبت به ماه قبل 4.0 واحد درصد کاهش داشته است، این نرخ برای خانوارهای روستایی نیز 3.52 درصد بوده که نسبت به ماه قبل 9.0 واحد درصد کاهش داشته است.تورم نقطه به نقطه که به آن تورم پیش‌نگر هم گفته می‌شود، تغییرات تورم و شاخص قیمت‌ها در یک دوره 12 ماهه را مورد بررسی قرار می‌دهد، در واقع تغییرات شاخص قیمت‌ها در آبان 1400 با تغییرات شاخص قیمت‌ها در آبان ماه 1401 مقایسه می‌شود.

خروجی این مقایسه، تورم نقطه به نقطه ماه مورد بررسی را نشان می‌‌دهد، اما در تورم میانگین، تغییرات قیمت‌ها در 12 ماه منتهی به آبان ماه 1401 با قیمت‌ها در 12 ماه منتهی به آبان 1400 مورد بررسی قرار می‌گیرد، در واقع 12 ماه با 12 ماه مقایسه می‌شود، همین بازه مقایسه‌ای 24 ماهه موجب می‌شود تغییرات نرخ تورم سالانه آهسته‌تر از تورم نقطه به نقطه باشد.

با بررسی مزایای توجه به تورم نقطه به نقطه در تحلیل‌های اقتصادی در این دو روش محاسبه، تورم نقطه به نقطه از آن جهت حائز اهمیت است که دورنمای تورم و مسیر آتی تورم سالانه را نشان می‌دهد، دلیل دوم اهمیت تورم نقطه به نقطه، واکنش سریع‌تر آن به تغییرات سطح عمومی قیمت‌هاست.

از طرف دیگر تغییرات نرخ تورم نقطه به نقطه، در یک فرایند تدریجی اثر خود را بر تورم سالانه نشان می‌دهد و قرار است نرخ تورم صعودی شود، آثار آن خود را ابتدا در تورم تولیدکننده و سپس در تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده نشان می‌دهد.

در اردیبهشت‌ماه هم که سیاست حذف ارز 4200 تومانی اجرایی شد، تورم نقطه به نقطه با رشد 3.7درصدی معادل 39.3 درصد شد. در خردادماه، تورم نقطه به نقطه با رشد قابل‌توجهی روبه‌رو شد و به 52.2 درصد رسید. این رشد قابل‌توجه به‌دلیل اجرای سیاست حذف ارز 4200تومانی بود و با توجه به اینکه این رشد قیمت ناشی از سیاست پولی و رشد بیش از حد نقدینگی نبود، به ‌سرعت در ماه‌های بعد تغییر جهت داد.

در تیرماه تورم نقطه به نقطه به 54 درصد افزایش یافت اما در مرداد ماه تورم 52.2 درصد شد که 1.8 درصد کمتر از تیر ماه بود و این روند کاهشی در شهریور، مهر و آبان هم ادامه داشت.

اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها و حذف تخصیص ارز ترجیحی ضرورتی بود که تمامی اقتصاددانان بر آن تاکید کرده بودند، هر چند در ابتدای روند حرکتی نرخ تورم نقطه به نقطه در چهار ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱ افزایشی شد اما با تخلیه تورم ناشی از اجرای این طرح تورم نقطه به نقطه در مرداد و شهریور، مهر و آبان امسال با کاهش همراه شد.

از طرفی دولت سیزدهم با پرداخت یارانه نقدی تا حدود زیادی شوک ناشی از رشد قیمت ها را کنترل کرده است تا دهک های پایین دچار مشکلات کمتری شوند.

افزایش حقوق و دستمزدها، در کنار تلاش برای کاهش رشد نقدینگی و برخی از اقدامات دولت سیزدهم نقش مهمی در کاهش و کنترل تورم دارد.آنچه دولت مد نظر دارد، مهار موتورهای کنترل تورم است که در این زمینه موفق عمل کرده و در یک مورد مهار رشد نقدینگی سیاستی موفق در دولت سیزدهم بوده است به طوری که حجم نقدينگی در پایان مهرماه سال 1401 معادل 56769.7 هزار میلیارد ریال بوده است که به ترتیب 17.5 و 34.3 درصد نسبت به پایان سال و پایان مهر ماه سال 1400 افزایش یافته است.

رشد متغیر مذکور در هفت ماهه نخست سال قبل و دوازده ماهه منتهی به مهر ماه سال 1400 به ترتیب معادل 21.6 و 42.8 درصد بوده است.

لازم به ذکر است که بخشی از رشد نقدینگی در مهر ماه سال 1400 (معادل 2.3 واحد درصد از رشد هفت ماهه و 2.7 واحد درصد از رشد دوازده ماهه) مربوط به اضافه شدن اطلاعات خلاصه دفتر کل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مهراقتصاد به اطلاعات خلاصه دفتر کل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک سپه (بواسطه ادغام) بوده است.

پایش و رصد مداوم عوامل موثر بر تورم یک دستور کار دائمی و اولویت دار در دولت است و به همین دلیل کارگروهی که با دستور رئیس جمهور برای کاهش تورم ایجاد شد به صورت یک هفته در میان با حضور معاون اول رئیس جمهور نشست دارد و تمام دستگاه هایی که درباره تورم، سیاست‌ها و تدابیری در سند برای آنها در نظر گرفته شده، گزارش اقدامات خود را ارائه می‌دهند