با افزایش تولید خودروهای الکتریکی تقاضا برای فلزات باتری روزبهروز در حال افزایش است، بهطوریکه از ابتدای سال بهای لیتیوم پیوسته در حال رشد بود و بهتازگی رکورد تاریخی قیمتی آن شکسته شد. بهای این فلز از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون حدود ۱۵۰ درصد رشد داشته است.
استقبال از لیتیوم سبب شده است تا بسیاری از تحلیلگران نسبت به زنجیره تامین و عرضه کافی این فلز ابراز نگرانی کنند. خریدارانی همچون شرکت فورد نیز به دلیل افزایش اطمینان بهدنبال عقد قراردادهای طولانیمدت با عرضهکنندگان فلز لیتیوم هستند. البته کاربرد فلزات باتری تنها به استفاده در خودروهای مصرفی محدود نمیشود، بلکه شرکتهای بزرگی همچون کمپانی شل بهدنبال الکتریکی کردن دستگاههای مورد استفاده در معادن نیز هستند؛ فرآیندی که از آن به نام معدنکاری دیجیتال یاد میکنند.
محبوبترین دوران برای لیتیوم
تقاضا برای فلزات باتری مورد استفاده در خودروهای الکتریکی و سیستمهای ذخیره انرژی در سالهای اخیر به صورت پیوسته در حال رشد بوده است. تولید جهانی لیتیوم نیز به دلیل پاسخگویی به نیاز جهانی روزافزون در دوسال گذشته حدود 21 درصد افزایش داشته است. اما این افزایش در تولید همچنان جوابگوی تقاضای جهانی در حال انفجار نیست. هفته گذشته بهای لیتیوم در چین به بالاترین سطح قیمتی خود رسید. طبق گزارش آژانسهای قیمتگذاری و کارشناسان بازار لیتیوم در چین، بهای لیتیوم کربنات هفته گذشته با 7/ 1درصد رشد به بیش از 74هزار دلار به ازای هر تن رسید. این قیمت حدودا دوبرابر بیشتر از سطح قیمتی این فلز در اوایل سال میلادی جاری است. قیمت لیتیوم هیدروکسید که در باتریها مورد استفاده قرار میگیرد نیز حدود 150درصد در سال میلادی جاری رشد داشته و هفته جاری در محدوده قیمتی 74هزار دلار معامله شده است.
توسعه صنعت خودروهای الکتریکی و افزایش تولید این کارخانهها اولین و مهمترین دلیل افزایش قیمت لیتیوم به شمار میرود. به عقیده دیزی جنینگ، تحلیلگر بازارهای کالایی، افزایش قیمتها در چین زمینهساز عقد قراردادهای طولانیمدت بین خودروسازان و تولیدکنندگان لیتیوم خواهد شد. در حال حاضر فرمول تعیین قیمت در قراردادهای بلندمدت فروش لیتیوم در حال تغییر است؛ این تغییر باعث میشود تا تغییر در معاملات آتی با سرعت بیشتری در بازار فیزیکی منعکس شود. این موضوع بر هزینه خودروسازان برقی افزوده و آنها را در دستیابی به اهداف برقیسازی دچار چالش میکند. همچنین کاهش استخراج لیتیوم از دریاچههای نمک در چین، حتی با وجود برگشت سهمیههای برق صنایع در این کشور، از دلایلی دیگر برهمزدن تعادل عرضه و تقاضا در بازار چین شناخته شدهاند. کمیابی لیتیوم سبب شده است تا کارخانههای تولید این فلز نیز قراردادهای بلندمدتی با شرکتهای خودروسازی همچون فورد و استلانتیست ببندند.
بین سالهای 2000 تا 2010 مصرف لیتیوم مورد استفاده در باتریهای برقی، سالانه حدود 20درصد افزایش یافته است. البته در دوسال گذشته این عدد به حدود 30درصد رسیده است. براساس گزارش بلومبرگ پیشبینی میشود، تقاضا برای لیتیوم تا اواسطه دهه جاری تقریبا سهبرابر بیشتر از تقاضا برای سال گذشته شود. بنابراین امنیت عرضه و تامین لیتیوم به اولویت اصلی شرکتهای فناوری در آسیا، اروپا و ایالات متحده تبدیل شده است.
سرمایهگذاری شرکتها در بازار فلزات باتری
شرکتهای خودروسازی هیوندا و الجی قصد دارند حدود 4/ 4میلیارد دلار برای خرید باتریهای خودرو سرمایهگذاری کنند. طبق برآورد اولیه، این دو شرکت در مرحله اول حدود 5/ 3میلیارد دلار سرمایهگذاری خواهند کرد و با این کار حدود 2200شغل در کارخانه ساخت باتری که در اوهایو مستقر میشود، ایجاد میکنند. ساخت این کارخانه از سال آینده آغاز میشود. این دو شرکت ژاپنی همچنین اعلام کردند که از سال 2026 در سهکارخانه متفاوت تولید خودروهای برقی خود را آغاز خواهند کرد. باب نلسون، مدیر اجرایی هیوندا در آمریکا اعلام کرد قطعا صنعت ما در دوره بسیار حساسی قرار دارد. هدف این شرکت تولید باتریهای لیتیومی به مجموع ظرفیت 40گیگاوات بر ساعت در دوره یکساله است.
صنعت معدن در آستانه دیجیتالی شدن
صنعت حملونقل تنها صنعتی نیست که در آستانه الکترونیکشدن قرار گرفته است. معدنکاری نیز جزو بخشهایی است که میتواند از برقی شدن حملونقل سود کند. افزایش استفاده از دستگاههای خودکار میتواند به فرآیند استخراج از معادن سرعت بخشد و کارآیی را بهبود دهد. همچنین با استفاده از دستگاههای الکتریکی آلودگی کاهش مییابد. کمپانی شل، غول صنعت نفت و گاز قصد دارد با اهدای کمکهای مالی به معدنکاران، فرآیند پذیرش کامیونهای الکتریکی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای بدون تهدید کارآیی یا ایمنی را سرعت ببخشد. این شرکت چندملیتی بریتانیایی، هشتشرکت فعال در زمینه ذخیرهسازی انرژی، فناوریهای شارژ فوق سریع و انرژیهای تجدیدپذیر را برای راهاندازی سیستم برقرسانی یکپارچه راهاندازی کرده است.
شل بهتازگی اعلام کرد تخمین میزند تا سال 2030، یککامیون باربری الکتریکی هزینه کل مالکیت و هزینه تعمیر و نگهداری را تا 20درصد کاهش دهد و همچنین 40درصد هزینه سوخت کمتری نسبت به کامیونهای دیزلی داشته باشد. گریشا ساوربرگ، معاون رئیس بخش کربنزدایی و نوآوری در شل معتقد است، واضح است که هیچ سازمانی بهتنهایی نمیتواند کربنزدایی را حل کند. این شرکت قصد دارد تا سال 2050 براساس استراتژی تغییرات آبوهوا که در توافقنامه پاریس سازمان ملل متحد تعیین شده است، عمل کند. پیشبینی میشود که این خودروها از سال 2025 در تاسیسات شل هامبورگ و همچنین آزمایشات میدانی نهایی در سایتهای منتخب معدن آزمایش شوند.